Na het nodige geplan ben ik vandaag samen met drie andere leden van de Sectie
Hymenoptera van de Nederlandse Entomologische Vereniging (NEV) met een 'bijenonderzoek' bezig geweest.
Voor de duidelijkheid, de Entomologische Vereniging houd zich bezig met het stimuleren van onderzoek naar insecten, de Sectie Hymenoptera bestudeert bijen,
wespen en mieren. Vorig jaar ben ik al eens zonder hulp met een onderzoekje bezig geweest. Ik heb er naderhand een rapport over geschreven dat hier te downloaden is. Toen is het niet gelukt te bepalen wat de nestdiepte van Andrena bimaculata was, een zeldzame bijensoort van de Rode Lijst die in een roggeakker op de Duivelsberg bij Beek massaal voorkomt. In één van de nummers van het blad van de sectie stond een op het rapport lijkend verhaaltje waarin ik liet weten dat als mensen nog eens een poging wilden wagen dat te bepalen ik me aanbevolen hield. Ik kreeg reactie van een lid van de sectie die al eens een indrukwekkend stuk in het blad van de sectie schreef over een soortgelijk onderzoek. Goed, vandaag dus aan de slag. We zagen natuurlijk erg veel bijen en door de anderen werden er ook aardig wat verzameld, verschillende soorten. We zagen ook nog een erg mooie oliekever wat later de zeldzame Blauwe Oliekever (Meloe violaceus) bleek te zijn. Wat een aparte levenswijze houden die beestjes er op na zeg! Van Wikipedia: 'De voortplanting en levensgeschiedenis van deze kevers is bijzonder; ze vertonen een zogenaamde hypermetamorfose. De vrouwtjes leggen tot wel duizend eitjes in de grond. De zeer kleine uitgekomen larve, die drie haakjes aan ieder van zijn poten heeft en daarom wel een triunguline (drienagelige) wordt genoemd, klimt in een plant, kruipt daar op een bloem, en wacht tot er een bij langskomt om nectar te zoeken. De larve klampt zich met de haak-achtige voorpoten vast aan de haren van de bij en vliegt mee naar het nest van de bij. De bij legt een ei in het nest dat op een laagje honing drijft. De triunguline verlaat de bij nu en eet het ei op. Hierna vervelt de larve in het geroofde bijennest. Van een beweeglijke, kruipende triunguline wordt hij een made-achtige nagenoeg pootloze larve, die zich met de inhoud van het bijennest voedt en nog een aantal malen vervelt. Hierna verpopt hij zich voor de tweede keer en komt als een volwassen oliekever uiteindelijk uit de pop tevoorschijn. Het is dan al aan het eind van de zomer, en de kever verlaat het nest pas de volgende lente. Het aantal eieren moet zo groot zijn omdat slechts een paar larven het geluk zullen hebben een lift te krijgen van een bij van de juiste soort met een nest in het juiste stadium. Niet alle bijensoorten zijn geschikt, alleen bepaalde solitaire bijen. Omdat het met een aantal daarvan minder goed gaat, heeft ook de oliekever daar last van. In veel streken zijn ze niet meer algemeen of zeldzaam.' Dat was niet de enige parasiet die we tegenkwamen. Blaaskopvliegen (Myopa sp.), Wespbijen (Nomada sp.) en veel Gewone Wolzwevers (Bombylius major). Verder flink ons best gedaan om de neststructuur en diepte te bepalen. Van de structuur bleek al snel dat dat niet ging lukken. De diepte liet ook nogal even op zich wachten, maar dat is uiteindelijk wel gelukt. Wel vreemd, want de nestdiepte lijkt op zo'n 15 a 20 cm diepte te liggen. De akker wordt elk najaar tot op een diepte van 20 a 25 cm geploegd namelijk. Er blijven dus nog wel wat vragen te beantwoorden. Eenvoudiger onderwerpen dan. De achtertuin. Daar beginnen in het 'moerasje' stevig uitziende groene punten omhoog te komen, Moerasandoorn (Stachys palustris). Verder beginnen de rozetten van Jakobskruiskruid (Jacobaea vulgaris subsp. vulgaris) ook flink te groeien. Het is zo'n veelvormige plant! Vergelijk op onderstaande foto's de twee typen bijvoorbeeld maar eens! Achter in de tuin zijn er ook weer wat zwammetjes te zien, volgens mij zijn het zwavelkopjes, al weet ik niet precies welke soort. Her in der bloeit nu ook de Draadereprijs (Veronica filiformis). Leuke bloemetjes hoor, maar ik vind de alternatieve naam 'gazonpest' wel op z'n plaats... Probeer hier maar eens vanaf te komen... De draadjes (het plantje doet haar naam eer aan) trek je zo kapot en elk stukje vormt een nieuw plantje. |
Terwijl ik vandaag aan het werk was fotografeerde Lisette vanuit de keuken een zonnebadende Roodborst (Erithacus rubecula) op het
terras. Dé Roodborst van 3 april waarschijnlijk. Zonnebadend waarschijnlijk, maar een 'mierenbad' kan ook best. Dat doen vogels wel eens namelijk,
gaan liggen tussen de mieren. Die spuiten vervolgens ter verdediging mierenzuur over de vogel. Dat haalt parasieten weg. Het is dus een soort poetsbuurt.
Geen idee of de Roodborst dat aan het doen was, maar toch leuk om even te vertellen. :) Eenmaal thuis na het werk maakte ik zelf ook nog wat foto's in de tuin. Van de ontluikende katjes aan de Schietwilg (Salix alba) bijvoorbeeld. Ongelooflijk, wat een groeikracht hebben die planten toch. Ik heb vorig jaar een tak van een knotwilg in een straat verderop geknipt (toepasselijk de Wilgenlaan genaamd) en die gewoon maar een eind de grond in geduwd. De grond in onze achtertuin is behoorlijk vochtig, dus ik hoopte al dat de tak zou wortelen. Dat heeft 'ie dus prima gedaan. En niet alleen blad vormen, nee, huppah, meteen ook bloeien! Nou, van mij mag het hoor! :) Dan is er nog het Knopig Helmkruid (Scrophularia nodosa). Dat heb ik gezaaid en het heeft zich vervolgens uitgezaaid. Mooi krachtige planten die er nu aan zitten te komen. Op de foto natuurlijk ook nog een bloeiende Kievitsbloem (Fritillaria meleagris), mooi, toch? Onder de tak van de Perzik waar de voedersilo aan heeft gehangen is een waar veldje tarwe ontstaan. Waarschijnlijk afkomstig uit die ene zak goedkoop vogelvoer. Ik heb vooral de 'High Energy Puur' zadenmix van Vivara gevoerd, maar heb ook eens een goedkope zak voer bij de lokale bouwmarkt gekocht. In de High Energy Puur mix zitten allemaal gepelde zaden. Die gaan dus niet meer ontkiemen. Dat kocht ik vooral om een al te grote puinhoop onder de silo te voorkomen. In de goedkopere zak zaten hele erwten en tarwekorrels. Die tarwekorrels zijn dus niet allemaal opgegeten... Andere zaden ook niet, want tussen de tarwe plantjes staan ook nog andere plantjes. Heel klein nog, ik weet niet wat het is, hopelijk kom ik daar nog eens achter. |
Ik heb al eens eerder bijtjes tussen het Glad Walstro (Galium mollugo) zijn verdwijnen. Vandaag ben ik er eens voor gaan zitten om ze op de foto te
zetten, want ik ben toch wel benieuwd naar wat voor bijtjes dat zijn! Ze zoemen heel zacht, ik vind het geluid van bijen soms best typisch. Zo is dat van
Anthophora plumipes (Gewone Sachembij) hoog en herkenbaar. Het geluid van deze onbekende bijen is dus ook vrij typisch. Ik fotografeerde eerst een
bij die vrijwel direct tussen het Walstro verdween. Dat werd een onbruikbare foto. Dus wachten tot die weer naar buiten kwam dan maar. Maar dat gebeurde dus
niet. Gelukkig hoorde ik toen het typische zoemen weer en kwam er een tweede bij aan vliegen. Die pauzeerde even op de wilg die daar groeit zodat ik haar
aardig op de foto kon zetten. Ik zette de foto vervolgens op het forum van Waarneming.nl waar ik de naam Andrena carantonica kreeg, de Meidoornzandbij. Een communaal nestelende soort, wat
wil zeggen dat verschillende vrouwtjes dezelfde hoofdingang van een nest wordt gebruikt, waarna elk vrouwtje toch haar eigen broedcellen maakt en voor de
voedselvoorraad voor het eigen nageslacht zorgt. Dat kan wel kloppen dus, gezien het invliegen van verschillende bijen op wat dezelfde plaats lijkt te zijn.
Leuk!
|
Vanochtend vroeg zag ik wat later een Bosmuis bleek te zijn zaadjes komen eten op het graspaadje in onze achtertuin. Steeds heen en weer van de begroeing in
de borders weer naar het paadje. Dus ik ben maar even op het terras gaan zitten met mijn fotocamera om een filmpje te maken. :) Gisteren zagen mijn vriendin en ik sporen van een Bever Castor fiber in de afwateringssloot langs de Nieuwe Rijksweg N325 tussen Ubbergen en Beek. Duidelijke sporen, want 't waren twee omgeknaadge dunne bomen. Leuk, een Bever zo dicht bij huis. Alleen kreeg ik de vanochtend een telefoontje van mijn vriendin, er lag een dode Bever langs de weg bij Ubbergen... :( Ik heb vervolgens geprobeerd iemand van Staatsbosbeheer te bereiken, maar diegene kreeg ik niet te pakken. Dan maar de politie gebeld. Die zouden de jachtopzichter inlichten. In de pauze op mijn werk even een mailtje gestuurd naar de praatgroep van de Flora en Fauna Werkgroep Gelderse Poort. Ik wist dat degene van Staatsbosbeheer die ik eerder probeerde te bereiken daar ook op aangesloten is, dus het verbaasde me niet dat ik daar later een mail van kreeg. Mensen van Staatsbosbeheer hadden de Bever opgehaald. Een volwassen dier. Ondanks de dassenrasters dus toch op het asfalt terecht gekomen. Het asfalt waar de auto's rijden welteverstaan, als ik die Bever met mijn fiets was tegengekomen was ik wel op tijd gestopt natuurlijk. Weer een goede reden om geen auto te rijden... |
Leuk! Het Kruipend zenegroen (Ajuga reptans) staat in bloei! Dat er maar vele bijen en hommels van mogen profiteren! :)
|
In het leemwandje dat ik speciaal voor ze heb gemaakt hebben de eerste vrouwtjes Anthophora plumipes (Gewone Sachembij) hun nestgangen gedicht. Dat
doen ze met leem bedekt met een soort klieruitscheiding waardoor het wittig en glad word. In andere nestgangen wordt nog hard gewerkt getuige af en aan
vliegende bezige bijenvrouwtjes. Naast een wandelingetje in de achtertuin weer eens een wandelingetjes Duivelsberg. Achter de boerdere die bij Staatsbosbeheer te huren is als vakantiewoning vonden we een Tjiftjaf-paartje dat daar tussen de lage begroeing aan het nestelen was. De foto had zo veel mooier kunnen zijn als die goed scherp was... :( Eenmaal terug thuis weer even de achtertuin in. Daar hoorde ik ver weg een "kro kro". Dat klonk als een Raaf (Corvus corax)! Snel richting terras vanaf waar de lucht beter te overzien is. Daar was het weer: "kro kro". En ja hoor, daar kwam van achter de heuvelrug een Raaf aanvliegen! Gaaf! Praktisch over onze tuin! :D Aan de rand van het Filosofendal, onderdeel van de Duivelsberg, had ik een stel oude stengels meegenomen van de rotplant Japanse Duizendknoop (Fallopia japonica). Die oude stengels zijn nog wel ergens goed voor. voor het maken van nestvoorzieningen voor wilde bijen bijvoorbeeld. Even wat knip-werk, maar dan heb je ook wat. Ik heb steeds een tussenschotje laten zitten waardoor er een dichte achterkant van het buisje ontstond. Vervolgens alles tussen het Eiken-bijenblok gestoken (zie laatste foto, het blok met het puntdakje is het Eiken-blok). En dan nog die Bosmuis (Apodemus sylvaticus)... Tsjonge jonge... Die lijkt wel tam! Ik ging rustig zitten/liggen met mijn armen enigsinds gestrekt en de camera in mijn handen. Ik heb onderstaande foto's en filmpje in de macrostand gemaakt omdat de muis zo dichtbij kwam! Leuk! Dit nieuwe filmpje maakt het filmpje van 12 april wel een beetje overbodig of niet? :) |
Eén dag nadat ik ze geplaatst heb hebben de bijtjes de buisjes van Japanse duizendknoop al gevonden! Er wordt al in genesteld! :)
|
28 april stuurde ik een dringende email naar provincie Gelderland. De tekst was als volgt: 14 Juli 2010 heeft mijn vriendin een email gestuurd waarin ze aankaartte dat in de masten van de stoplichten op de kruising van de N325 met de Sint Hubertusweg Spreeuwen nestelden. Met het oog op de toen al aangekondigde werkzaamheden die binnenkort zullen aanvangen adviseerde ze na het broedseizoen de ronde gaten te dichten waardoor de Spreeuwen toegang krijgen tot de holle ruimte in de masten. Dit om te voorkomen dat dit jaar Spreeuwen aan het nestelen zijn bij aanvang van de werkzaamheden. In dat geval zou een ontheffing van de Flora en Fauna wet nodig kunnen zijn of de werkzaamheden zouden vertraging op kunnen lopen. Haar advies is niet opgevolgd, met als gevolg dat er op dit moment wederom Spreeuwen in de verkeerslichtmast nestelen. Ik heb zojuist een tijd zitten observeren en de oudervogels vliegen af en aan met volle snavels, duidelijk jongen aanwezig dus. Het zal naar verwachting niet lang meer duren voor de jonge Spreeuwen uitvliegen. De werkzaamheden starten echter al over 4 dagen. Ik wil u er dringend op wijzen dat alle nestelende vogels beschermd worden door de Flora en Fauna wet. Ik adviseer u dan ook met werkzaamheden aan de masten te wachten tot de jonge Spreeuwen zijn uitgevlogen. Ik zal de situatie scherp in de gaten houden en de nodige stappen ondernemen als ik vaststel dat de wet overtreden wordt. Voor vragen kunt u uiteraard gerust contact met mij opnemen. De dag erna plaatste ik ook een artikel op de website van de regionale krant Dé Weekkrant De Brug: http://www.deweekkrant.nl/artikel/2011/april/29/spreeuwennest_op_aparte_locatie_bedreigd. 1 Mei ben ik 's ochtends vroeg naar het betreffende kruispunt gegaan en heb ik aan betreffende verkeerslichtenmast aan elke kant een flyer opgehangen. Zie de foto die ik bij weer een nieuw artikeltje op de website van De Brug plaatste: http://www.deweekkrant.nl/artikel/2011/mei/01/spreeuwennest_beschermen_deel_2_538. 2 Mei kreeg ik van iemand van de provincie een reactie. Ze hadden zelf nu ook vastgesteld dat er Spreeuwen in de mast nestelden. De mast zou voorlopig blijven staan en een van de kantonniers zou dagelijks bekijken of de vogels nog heen en weer vlogen. Zodra dat niet meer het geval was zou een inspectie met een hoogwerker volgen om te controleren of de nestruimte inderdaad was verlaten. Als dat het geval was zou de opening afgesloten worden zodat de mast veilig verwijderd kon worden. Ik wijde er nog maar eens een artikeltje aan: http://www.deweekkrant.nl/artikel/2011/mei/02/spreeuwennest_beschermd_. Het regionale dagblad De Gelderlander pikte het nieuws ook op en belde me. 3 Mei verscheen een artikel op de site inclusief een door mij gemaakt filmpje (http://www.gelderlander.nl/voorpagina/nijmegen/8629017/Spreeuwen-hinderen-aanleg-kruising-N325.ece) en 4 mei ook in de papieren versie van het dagblad. Rond 17 juni is de verkeerslichtenmast verwijderd, de jongen waren uitgevlogen! :) |
Het rupsje laat het zich goed smaken. De kleur is veranderd waardoor het rupsje iets meer is gaan lijken op het beeld dat ik heb van de
rups van het Oranjetipje (Anthocharis cardamines). |
Terug naar homepage |