GIERZWALUW DAGBOEK 2018, pagina 2 (Klik hier voor pagina 1 en hier voor pagina 3)
Klik op een afbeelding om deze te vergroten

Een veelbewogen dag vandaag! Reden om een nieuwe pagina aan te maken voor het dagboek van 2018... ;)

In nestkast 3 nestelen Huismussen (Passer domesticus). Vermoedelijk zijn er nu voor de tweede keer dit seizoen eitjes, gezien de paringen direct na het uitvliegen van de drie jongen van het eerste legsel. In naastgelegen nestkast 2 nestelen al jaren Gierzwaluwen en in nestkast 1 sinds kort ook Gierzwaluw-activiteit. Een beetje linke buren voor Huismussen die regelmatig gestresst reageren op aanvliegende buren of langsvliegende Gierzwaluwen. Niet geheel zonder reden, want er zou maar eens een Gierzwaluw naar binnen komen... En wat gebeurde er vandaag...?



De Gierzwaluw in kast 3 bleef niet lang. Maar het 'bezoek' van een (misschien zelfs wel dezelfde?) Gierzwaluw aan nestkast 6 was nog wel wat korter. Gezien het leuk zichtbare aanvliegen heb ik het heel korte filmpje toch maar even geüpload. Let op de invliegopening!



Dat soort gedrag, in het Engels 'bangen' (ofwel 'kloppen') wordt vooral gedaan door niet-broedende Gierzwaluwen. Ik verwacht die meestal zo rond half juni, maar ze lijken er nu al te zijn. Dat kort 'aankloppen' bij een nestkast gebeurde vandaag wel vaker, bij diverse nestkasten. Ook bij de nestkasten die bezet zijn. Als daar beide broedvogels aanwezig zijn reageren die door gezamelijk te roepen. Ze laten dan een zogenaamd 'duet' horen, beurtelings roepen. Dat deden de kersverse eigenaren van nestkast 1 vandaag ook. Zo'n duet betekend ongetwijfeld 'bezet!'. Gelukkig was er ook tijd voor liefkozen vandaag. :)

Gierzwaluwen laten duet horen, 1 juni 2018    Gierzwaluwen liefkozend, 1 juni 2018

Tot slot nog een nieuwe overnachtende Gierzwaluw vandaag, in observatie-nestkast O. :)



Vandaag was een eerste eitje te zien in observatie-nestkast J! :)

Eerste eitje kast J, 2 juni 2018

Werd er gisteren in observatie-nestkast O overnacht, waarschijnlijk deed diezelfde Gierzwaluw dat vandaag in de direct eronder gelegen nestkast N.

Overnachtende Gierzwaluw kast N, 2 juni 2018



De eerste jonge Gierzwaluwen zijn uit het ei gekropen! In nestkast 2 waren vandaag 2 piepkleine Gierzwaluwtjes te zien. Het was buiten onrustig op dat moment (rondvliegende 'bangers') en dus lieten de oudervogels zich goed horen. Let bij het afspelen van onderstaand filmpje dus op het volume.



Maar dat is niet het enige filmpje waarbij op het volume gelet moet worden. Misschien is dat nog wel meer nodig bij de volgende... Was er afgelopen vrijdag al een Gierzwaluw in de door Huismussen bezette nestkast 3 komen kijken, vandaag gebeurde dat weer. Meerdere keren zelfs. En hoe... Rond het middaguur kwam een Gierzwaluw binnen die maar kort bleef. Toen de vogel vertrok kwam het vrouwtje Huismus tevoorschijn uit het nest. Zachtjes was het gepiep van jonge musjes te horen. Het filmpje hieronder begint met het moment erna. Rond half drie wil er weer een Gierzwaluw binnenkomen, maar die wordt door mevrouw Huismus succesvol weggejaagd. Rond 7 uur 's avonds komt een Gierzwaluw wel binnen en dan volgt een flink gevecht tussen Gierzwaluw en Huismus. De Gierzwaluw wint het gevecht en vrouw Huismus wordt naar buiten gewerkt. Als ze rond half acht terug komt met voedsel voor haar pas geboren jongen schrikt ze van de nog steeds aanwezige Gierzwaluw (die buiten beeld van de camera zit) en vlucht snel naar buiten. Later op de dag als de Gierzwaluwe weg is komt het vrouwtje Huismus toch weer binnen, maar terwijl ze op het nest zit komt er wéér een Gierzwaluw binnen! Deze blijft niet lang en na vertrek komt vrouw Huismus nog even kijken...




Terwijl in nestkast 2 gisteren de eerste jongen uit het ei kropen werd vandaag juist een eerste eitje gelegd in nestkast 1!

Eerste eitje kast 1, 7 juni 2018

In de middag was ik door Vereniging Nederlands Cultuurlandschap (VNC) uitgenodigd om bij de uitreiking van de Gouden Zwaluw een korte lezing en excursie te geven. Elk jaar worden er drie Gouden Zwaluwen uitgereikt 'aan personen en organisaties die zich verdienstelijk hebben gemaakt natuur in de straat, wijk of stedelijke omgeving te bevorderen'. Zowel de lezing als excursie waren wat vreemd voor mij, want als ik een lezing over Gierzwaluwen geef duurt die meestal toch snel 1,5 uur. Voor een excursie geldt ongeveer hetzelfde. Maar nu kreeg ik voor beiden samen 1 uur de tijd. Ik had het goed voorbereid, dus maakte me er geen zorgen over.

Tijdens de ceremonie werden de drie Gouden Zwaluwen uitgereikt aan een wethouder en zijn team uit Oegstgeest voor het omvormen van een zandwinningsplas tot prachtig natuurgebied, aan een initiatief in Elst waar Landerij de Park is én wordt ontwikkeld en aan Kees Buckens uit Rotterdam voor zeer creatieve nestkasten gemaakt van bijzondere materialen zoals een gitaar, tafel en wat niet meer.

Na de uitreiking van die drie Gouden Zwaluwen zou de directeur van de VNC, Jaap Dirkmaat met een deel van de bezoekers naar het nieuwe centrum voor natuur- en cultuurhistorie De Bastei aan de Waalkade gaan (waar overigens ook nestkasten voor Gierzwaluwen zijn ingebouwd). Een ander deel van de groep zou ik een korte lezing geven en vervolgens meenemen op een korte excursie. Dat opsplitsen liep wat warrig, ik begon al zo'n beetje aan mijn lezing terwijl vrijwel iedereen nog in de zaal zat. Toen brak Jaap in en maakte bekend dat er bij uitzondering niet drie, maar vier Gouden Zwaluwen werden uitgereikt dit jaar. En de laatste kreeg ik dus! :D

Ik was echt compleet verrast, zelfs de aanwezigheid van alle drie mijn zussen en mijn schoonouders had me het niet doen vermoeden. Het prachtige beeldje is in 2011 ook uitgereikt aan Marjo van der Lelie. Zij is één van mijn grote inspiratiebronnen geweest als het gaat om de inzet nestvoorzieningen in nieuwbouw gerealiseerd te krijgen. Ik vind het dan ook een hele eer dat ik na ruim 10 jaar actief inzetten op bescherming van bestaande nestplaatsen van Gierzwaluwen en het creëren van nieuwe mogelijkheden voor deze prachtige en bijzondere vogels deze onderscheiding heb mogen ontvangen. En hartstikke leuk dat mijn vrouw Lisette achter mijn rug om van alles heeft gedaan om familie en vrienden uit te nodigen én het geheel voor mij verborgen te houden.

Na die verrassing heb ik dus evengoed nog mijn lezing gegeven en een korte excursie geleid. Gezien het tijdstip zo in de middag zagen we niet heel veel Gierzwaluw-activiteit. Maar een deel van de groep zag wel mooi het invliegen van een Gierzwaluw in een opening aan de Scheidemakershof. Vervolgens hebben we daar niet lang hoeven wachten om met de hele groep het uitvliegen van de partner van die Gierzwaluw te zien (afwisseling van het broeden).

Gouden Zwaluw winnaars, foto door VNC    Gouden Zwaluw excursie, 7 juni 2018    Gouden Zwaluw excursie, 7 juni 2018

Gierzwaluw Scheidemakershof, 7 juni 2018    Met de Gouden Zwaluw bij Pasundan, 7 juni 2018    Gouden Zwaluw oorkonde, 7 juni 2018

In nestkast 3 verliep het vandaag minder leuk. In de vroege ochtend, rond half 7, vond wederom een gevecht plaats tussen een Gierzwaluw en het vrouwtje Huismus. Dit gevecht werd net als gisteren gewonnen door de Gierzwaluw die vervolgens ongeveer een uur in de nestkast verbleef met de jonge Huismusjes piepend in het nest. Later die ochtend, rond half 9, kwam er weer een Gierzwaluw binnen, deze keer op de hielen gezeten door een tweede die niet mee naar binnen kwam. Na een half uurtje vertrok de Gierzwaluw weer en rond 11:15 kwam er weer eentje binnen. Er werd boven op het nest van de Huismussen geklommen en na een half uurtje vertrok de vogel weer. Iets na 3 uur 's middags lukte het de enkele Gierzwaluw de partner mee naar binnen te krijgen. Twee Gierzwaluwen in de nestkast vol Huismussen-nestmateriaal en jonge Huismusjes dus... Ze bleven ongeveer een uur en drie kwartier en klommen gedurende die tijd op en in het mussennest en poetsten zichzelf en elkaar. 's Avonds kwam het paartje terug en bleef in de nestkast overnachten. Hieronder een compilatie video.




In nestkast 1 was vandaag, geheel volgens verwachting, een tweede eitje te zien. :)



Vanochtend kwamen in nestkast 3 met het nest van de Huismussen weer twee Gierzwaluwen binnen. Ze klommen direct bovenop het mussennest dat aardig is vervormd door de Gierzwaluw-activiteit. Het 'dak' is ingeduwd, de jonge musjes liggen daaronder... Toen er in de middag geen volwassen vogels in de nestkast waren zag ik een grote bromvlieg binnenkomen. Dat kon eigenlijk maar één ding betekenen. De jonge Huismussen zijn dood. Omdat het er in de nestkast niet bepaald frisser op zou worden als die lijkjes gaan rotten heb ik besloten de nestkast maar even snel van de gevel te halen. Ik verwijderde voorzichtig het nestmateriaal waartussen ik vier piepkleine dode Huismussen vond. Verder was het wel erg mooi om te zien dat de Huismussen als nestmateriaal 100% natuurlijke materialen hadden gebruikt. Geen plastic, geen draden, geen stukjes papier. Veel gras waaronder Kweek (Elytrigia repens) welke ik de mussen regelmatig uit onze tuin zag trekken, bladeren van onze Vlinderstruik (Buddleja davidii 'Dartmoor') en veren. Ik maakte de nestkast even schoon en plaatste wat kort gemaakt nestmateriaal terug. Ik drukte het een beetje aan in het nestkuiltje en hing de nestkast terug op zijn plek. Terwijl ik daar op de ladder stond vloog er op nog geen 30 cm naast mij een Gierzwaluw nestkast 2 binnen! Ik hoorde de jongen die gevoerd werden vlak naast me piepen... :)
Hieronder beelden vanuit de nestkast vóór en na het verwijderen van het nestmateriaal. Ook een foto van de dode Huismusjes, dus u bent gewaarschuwd.




Stevige wind vandaag. Dat kan geen kwaad voor de Gierzwaluwen in observatie-nestkast J. 2 Juni werd daar een eerste eitje gelegd, maar er is nog nauwelijks iets aan nestbouw gedaan. Het eitje rolt regelmatig rond en gezien wat er 30 mei in nestkast M gebeurde kan dat de oorzaak zijn van minder of zelfs geen jongen. Fijn om te zien dus dat er dankzij de harde wind vandaag aardig wat nestmateriaal verzameld kon worden.




Een van de oudervogels van de jonge Gierzwaluwen in nestkast 9 liet vandaag mooi zien hoe die nestkasten van Gierzwaluwen toch zo schoon blijven...




Het eerste eitje in observatie-nestkast F is blijkbaar uitgekomen, want ik zag op de camerabeelden een eischaal in de nestruimte liggen! Ik heb het even terug gezocht in de opnames, maar het jong was nog niet te zien. Wel het moment van het verwijderen van de eischaal:



In de avond was er aardig wat activiteit rond ons huis. Het is altijd lastig vast te leggen, want er vliegen altijd ook nog wat Gierzwaluwen buiten beeld en een camera kan wat betreft scherpstellen en kleuren toch echt niet op tegen het menselijk oog. Maar goed, een kleine indruk:




Ik zou vandaag precies eenzelfde filmpje als van afgelopen vrijdag kunnen plaatsen. Vandaag werd namelijk weer een eischaal uit het nest in observatie-nestkast F verwijderd. Het tweede eitje is dus ook uitgekomen. :)




In de vroege ochtend lieten de nu ongeveer twee weken oude Gierzwaluwtjes alvast wat vliegoefeningen zien... :)



De ouders van die jongen hebben regelmatig meerdere pogingen nodig om de nestkast in de vliegen. Misschien komt het door de grote bol voedsel in de keelzak? Hoe dan ook bied het mij wat meer kansen foto's te maken. Deze is zeker niet perfect, maar de dikke keel vol voedsel is goed te zien.

Gierzwaluw nestkast 2

In observatie-nestkast J hadden de Gierzwaluwen in de avond even wat 'quality time'. Wat ziet dat er toch schattig uit... Soms wordt gezegd dat de ogen alleen gesloten worden ter bescherming ervan, maar je maakt mij niet wijs dat hier niet ook genoten werd...



Een heel ander soort samenzijn in de avond had een grote groep Gierzwaluwen die zich verzamelden boven Beek. Die groep bestaat waarschijnlijk helemaal uit Gierzwaluwen die nog geen nestplaats hebben en dus overnachten in de lucht. Dat wordt voorafgegaan door verzamelvluchten onder luid geroep waarbij de groep regelmatig uiteenvalt om vervolgens weer samen te komen.

Gierzwaluwen boven Beek

Iets heel anders dan. Op de internationale zwaluw en gierzwaluw praatgroep werd onlangs dit bijzondere filmpje gedeeld, gemaakt in Ierland. In de avondschemering verzamelen Gierzwaluwen vaak in een paar minuten tijd een hele keelzak vol voedsel voor de jongen. Dat kan omdat ze dan grote nachtvlinders vangen en zoals in het filmpje te zien is zijn die soms te groot en stoffig voor de jongen. Daarnaast worden prooien voor jongen niet gedood. Sommige kwetsbare diertjes gaan dood door het vangen of door het opgesloten worden in de keelzak. Maar sommige taaiere insecten blijven dus leven en kunnen nog wel eens ontsnappen.
Ik dacht, dat kan hier ook best gebeuren. Dus ik ben wat gaan zoeken. Ik heb het helaas niet zo mooi zien gebeuren, maar ik vond wel beelden van een Gamma-uil (Autographa gamma) die door de nestruimte in nestkast 2 loopt. Die moet wel ontsnapt zijn! Er loopt overigens ook een kleine cicade over de bodem van de nestkast, ongetwijfeld ook ontsnapt.




Voor mijn nieuwe blog op de website van BuitenGewoon van Omroep Gelderland probeer ik de afgelopen dagen wat leuke foto's te maken van een bij nestkast 2 aanvliegende Gierzwaluw met voedsel voor de jongen. Dat is namelijk de nestkast waarvan de camerabeelden live worden gestreamd. Vandaag een vrij aardig resultaat doordat de oudervogels vaak meerdere pogingen nodig hebben om in te vliegen, wellicht juist door die verdikte keel?

Ik kon vandaag ook snel en voorzichtig een foto maken van de nu 6 en 7 dagen oude jongen in observatie-nestkast F!

Jonge Gierzwaluwen nestkast F    Aanvliegende oudervogel nestkast 2

En tijdens het fotograferen maakte ik ook nog een filmpje van een Gierzwaluw die nestkast 3 binnen ging. De nestkast waar voorheen Huismussen in nestelden dus, zie ook het dagboek bij 6 juni en onderaan het lange stuk bij 7 juni. De opname wordt in onderstaande video eerst op ware snelheid getoond, daarna op 0.125x snelheid.




Ik probeer altijd filmpjes korter dan één minuut te maken. Ik heb eens gehoord dat de aandacht verslapt bij langere filmpjes en dat geloof ik wel. Dus knip ik onnodige delen weg en beperk me tot de beste stukjes.
Maar wat te doen als in observatie-nestkast J een oudervogel een piepklein, vandaag uit het ei gekropen jong ontzettend voorzichtig voert en daar ongeveer 3 minuten over doet? Ik kan er zelf met gemak de volle 3 minuten de aandacht bij houden. Maar eerlijk is eerlijk, het origineel was 6 minuten lang. Na het voeren volgt wat onhandigheid en het duurt even voor het weer helemaal goed zit. Die tijd heb ik er dus even tussenuit geknipt. Maar ik kan zelf bijna voelen hoe heerlijk het jong uiteindelijk ingestopt wordt als de oudervogel de donsveren los schudt... Prachtig toch? Vandaar ook even in een extra groot formaat:




Toen ik vanochtend de software opende om de camerabeelden uit de nestkasten te bekijken viel me een leeg nest in observatie-nestkast M op. Daar werd gebroed op 1 eitje, maar dat eitje was nu nergens meer te bekennen. Eens even terugzoeken in de opnames dan maar. Het eitje bleek rond 4:00 's nachts uit het nestje te zijn gewerkt, bedoeld of onbedoeld. Maar rond 9:40 is het eitje met grote vastberadenheid opgepakt en naar buiten gegooid. Er was in het begin sprake van twee eitjes en ik ging er eigenlijk vanuit dat dat andere eitje vanaf 30 mei al ergens buiten beeld van de camera lag. Toen ik voor het vanochtend naar buiten gegooide eitje naar buiten liep en op de grond onder de ingang van nestkast M keek vond ik daar twee eischalen. Jammer, geen eerste succesvol broedgeval na de eerste bezetting vorig jaar in deze nestkast dus. Wellicht volgend jaar dan, want er werd later op de dag gewoon weer nieuw nestmateriaal aangebracht. Hieronder wat beelden.



Gierzwaluw eitjes uit observatie-nestkast M gegooid



Beter nieuws uit nestkast 1, want daar was vandaag een eerste jong zichtbaar! Ik ben erg benieuwd naar hoe het nestje er daar bij daglicht uit ziet. Als de Gierzwaluwen straks weer weg zijn ga ik eens kijken. Want de combinatie tussen nestmateriaal van Huismussen en nestbouw door de Gierzwaluwen lijkt me wel een mooie. En ook mooi en ontzagwekkend, dat kleine wiebelnekje in het nestje naast de eierschalen en een nog niet uitgekomen tweede eitje. :)



In de avond ging ik nog op bezoek bij de kleine woonwijk aan de andere kant van de rivier de Waal genaamd Groene Oever. Klik op de naam om naar een pagina over dit project te gaan en meer te lezen over wat ik daar ging doen en wat ik er gezien heb.




Twee weken vrij, dus tijd voor dingen die ik al wat langer wou doen zoals het bezoeken van Groene Oever (zie hierboven). Vandaag was een bezoek aan appartementencomplex Maas Waal aan de beurt. Klik op de naam om er meer over te lezen.

Op weg terug naar huis (toch een flink eind fietsen vanuit Beek Ubbergen), kwam ik over de Waalkade. Daar bleef ik even staan bij het pand waarin wat restaurants zijn gevestigd (die op adressen Vismarkt 3 en 7 geregistreerd staan). Ik weet al lang van de nestplaatsen bij de dakkapellen aldaar, maar nu was er wat fraaie activiteit te zien. Zogenaamde 'bangers' (spreek uit op z'n Engels, 'zoekvogels' of 'kloppers' in het Nederlands) waren druk doende de nestopeningen aan te vliegen en te roepen. Er riepen vogels terug vanuit de nestruimtes. Ik vraag me af hoe vaak er daar al Gierzwaluwen per ongeluk de openstaande ramen binnen zijn gevlogen... Hieronder wat filmbeelden.



Thuis bekeek ik of er nog wat bijzonders was gebeurd in de nestkasten. En dat was zo. In nestkast 1, waar gisteren het eerste jong zich een weg uit het ei baande, kwam 's middags een zogenaamde 'banger' binnen. Meestal gaan deze enthousiaste eerste, tweede en derdejaars Gierzwaluwen niet veel verder dan het maken van veel herrie en het 'aankloppen' (banging) bij bezette en onbezette nestplaatsen (zoals ook op de video hierboven al te zien was). Maar deze keer kwam er daadwerkelijk eentje binnen. Het leide gelukkig niet tot een gevecht met het kwetsbare piepkleine jong in het nest.




Vanochtend was het tweede jong van de Gierzwaluwen in nestkast 1 voor het eerst zichtbaar. Het kost aardig wat zoekwerk om zulke beelden terug te vinden, want bij wisseling van broedvogel is meestal niets van de inhoud van het nest te zien. Dat komt vooral doordat de broedende vogel die aan de kant moet, daar wat overtuiging voor nodig heeft. Daardoor duwt de binnengekomen Gierzwaluw de broedende vaak maar aan de kant en zo zien wij niets... Maar ik vond nu leuke beelden van het eischaaltje dat uit het nest werd verwijderd en beelden waarop de twee piepkleine jongen nog net te zien zijn. Ik zette ze achter elkaar. :)



Tot slot nog wat mooie sfeerbeelden van vanavond. :)




Naar pagina 1
Naar pagina 3

Terug naar dagboek index

Terug naar homepage