GIERZWALUW DAGBOEK 2020


In een app-groep voor natuurwaarnemingen in mijn woonplaats Beek werd vandaag, 18 april, een Gierzwaluw gemeld op een paar honderd meter afstand van ons huis! Ik ben meteen na het lezen de achtertuin in gegaan en heb de lucht afgezocht, maar helaas, geen Gierzwaluw gezien.
Een kwartiertje later, terug in de huiskamer, bekeek ik de beelden uit de nestkasten. En daar zat waarempel een Gierzwaluw in nestkast F!! De eerste Gierzwaluw die ik zie dit jaar zit in een nestkast thuis! Normaal gesproken zie ik mijn eersten zo rond 20 april en komt de eerste terug thuis zo rond begin mei! Daarnaast is dit dus mijn vroegste ooit terug (hiervoor was dat 26 april in de sinds 2010 bezette nestkast 2).

De nestkasten met cijfers als aanduiding, zoals die vorig jaar bezet waren: 2, 6 en 9 hangen onder de dakgoot aan de voorzijde van onze woning. De nestkasten met letters als aanduiding zoals A, F, J en M hangen bij ons op zolder en zijn via openingen door de muur via een tunneltje door de gierzwaluwen te bereiken.

Hieronder een filmpje van de allereerste binnenkomst op YouTube. :) Later kon ik een foto maken toen de vogel nog even naar buiten ging voor een avondmaaltje:






Vanavond gebeurde er iets bijzonders. Op zolder kwam een Gierzwaluw binnen in nestkast B. Deze nestkast is niet eerder bezet geweest en ik verwachte hier dan ook geen Gierzwaluw in te zien aankomen. De vogel gedroeg zich als een nieuwkomer: er werd voorzichtig rondgekeken en pas daarna verder de kast in gegaan. Maar na die voorzichtige entree werd wel overnacht en de dag erna kwam de vogel weer terug om te overnachten! Een nieuwe bezetting zo vroeg in het seizoen is ongebruikelijk, maar niet onmogelijk. Het zou een Gierzwaluw kunnen zijn die diens oude nestplaats niet meer in kon en hier een onderkomen vond. Het zou ook kunnen dat deze Gierzwaluw vorig jaar al wel is komen kijken, maar misschien nog niet binnen is gekomen...? Hoe dan ook lijkt dit een leuke ontwikkeling voor de 'Kühnen-kolonie'. :)

Overigens slecht beeld in deze nestkast omdat de infrarood-verlichting het niet meer doet. Dat kan ik binnenkort oplossen met een nieuw cameraatje. :)




De Gierzwaluw die als eerste aankwam dit jaar op 18 april is nog zonder partner op 27 april. Toch wordt er al wat nieuw nestmateriaal aangebracht aan het dit jaar drie jaar oude nest in nestkast F.




Wat leuk! Vandaag kwam de eerste Gierzwaluw terug in nestkast J op onze zolder. :) Dat was rond 10:00. Maar toen... In de avond zat de Gierzwaluw een beetje te dutten toen plots diens partner binnen kwam. Alleen was de herkenning er niet meteen... Dat leidde tot een nogal heftige reunie... Uiteindelijk kwam het allemaal goed en overnachtte het stel knus tegen elkaar en keerde vanaf vandaag steeds terug om te overnachten. :) Het eerste paartje compleet!






Eindelijk was het dan zo ver! De Gierzwaluw die als eerste terugkeerde dit seizoen op 18 april in nestkast F op onze zolder is vergezeld door diens partner. Of een nieuwe partner, dat weet ik niet helemaal zeker, maar het lijkt er qua gedrag op dat de oorspronkelijke partner is teruggekeerd. :)



Over partners gesproken... In nestkast 2 aan de voorzijde van het huis (waar ik ook gierzwaluwen terug verwacht één dezer dagen) waren de huismussen druk vandaag... Eerst met baltsen en paren, daarna werd het even te druk in de nestkast... Een lang filmpje, maar de moeite waard vond ik!




Vandaag gebeurde wat ik al een tijdje aan zag komen. Nestkast 9 zat tot 18 april dicht met een papiertje over de invliegopening om te voorkomen dat huismussen (Passer domesticus) er in zouden gaan nestelen. Dat heb ik met alle nestkasten aan de voorzijde van ons huis gedaan waarin vorig jaar gierzwaluwen jongen groot brachten. In totaal gaat het dan om nestkasten 2, 6 en 9. Ik maakte die nestkasten 18 april oppen, de meeste Huismussen waren toen toch al heel ver met hun nesten (in nestkasten 3, 5 en 7). Maar toch vonden paartjes mussen het een goed idee in nestkasten 6 en 9 nesten te gaan bouwen. In nestkast 9 werd al een paar dagen overnacht door het vrouwtje Huismus. Vanochtend rond 6:15 kwam daar de eerste Gierzwaluw terug. Die ging meteen naar de hoek van de nestkast waar het nest al jaren zit en kroop boven op de Huismus. Het duurde vervolgens een lange 5 minuten voor de Huismus onder de Gierzwaluw vandaan kwam, maar de Gierzwaluw hield de mus nog een tijdje vast. Nadat de Huismus weg kon komen ging de Gierzwaluw na een paar minuten weer in de hoek zitten en kwam tot rust. Toen de Gierzwaluw later vertrokken was heb ik het nestmateriaal van de mussen uit de nestkast verwijderd omdat er slierten anti-worteldoek tussen zaten die gevaarlijk kunnen zijn voor jonge vogels.

Terwijl ik dit schrijf zitten huismussen in nestkast 6 te paren trouwens. Ook niet zo'n goed idee, maar ja... Dat zal één dezer dagen ook wel op ongeveer dezelfde wijze tot stilstand worden gebracht.






Ok, ik heb het dagboek eventjes niet bijgewerkt en er is veel gebeurd in de tussentijd. In het kort op chronologische volgorde:

Op 5 mei kwam een Gierzwaluw die twee deuren verderop in een nestkast huismussen met jongen had verjaagd een Gierzwaluw achterna die bij ons nestkast 2 in vloog. Uiteindelijk ging deze Gierzwaluw nestkast 3 in, waar met veel herrie een vrouwtje Huismus die daar jongen had naar buiten werd gewerkt. De volgende dag kwam de Gierzwaluw ook binnen en leek niet zo vriendelijk om te gaan met de jonge mussen waarvan het bedelgedrag wellicht over kwam als pikken..? Hieronder de beelden van hoe dat ongeveer toe ging. In de avond kwam de Gierzwaluw weer binnen terwijl er een vrouwtje Huismus bij de jongen zat. Deze stoof naar buiten en de Gierzwaluw heeft in de kast overnacht. Bleef de volgende dag vervolgens tot rond het middaguur in de kast...



De jonge mussen zijn uiteindelijk waarschijnlijk verhongerd omdat de ouders niet meer kwamen voeren.

Om het nog wat erger te maken is die Gierzwaluw uiteindelijk verhuisd naar nestkast 6 waar ook mussen in bezig waren... Toen daar de mussen na een paar dagen ook uit waren verjaagd heb ik toch maar het nestmateriaal uit de kast gehaald. Er zaten namelijk slierten vervelend plastic in, afkomstig van anti-worteldoek. Gevaarlijk spul voor jonge vogels vooral. Toen ik de nestkast open maakte zag ik twee mussen-eitjes liggen. Ik heb de eitjes in de tuin gelegd (die werden dezelfde dag nog opgegeten door een Ekster) en een klein beetje veilig nestmateriaal terug in de nestkast gelegd. Toen de Gierzwaluw 's avonds terug kwam moest deze duidelijk even wennen... Na binnenkomst was de Gierzwaluw onrustig, ging al snel weer naar buiten en kwam vervolgens na één rondje vliegen weer naar binnen. Dat rondje vliegen gebeurde vervolgens nog drie keer... Behoorlijk vervelend om te zien, maar uiteindelijk bleef de Gierzwaluw binnen, kwam tot rust en bleef overnachten.
17 Mei wist deze Gierzwaluw in nestkast 6 een partner mee naar binnen te krijgen en sindsdien wordt gezamelijk overnacht. Wie weet komen er nog late eitjes..?

Diezelfde 17 mei werd er ook midden in de nacht (01:13) gepaard door de gierzwaluwen in nestkast 9! Zie de beelden hieronder.



Tussendoor werden de nodige eitjes gelegd:
  • nestkast 2: 3 eitjes waarop inmiddels wordt gebroed
  • nestkast 9: 2 eitjes waar waarschijnlijk nog een derde bij komt, er wordt nog niet gebroed
  • nestkast B: 1 eitje, maar geen nest gebouwd. Eitje weg gerold.
  • nestkast F: 2 eitjes waarop wordt gebroed
  • nestkast J: 3 eitjes waarop wordt gebroed
Dan nog een andere ervaring...

20 Mei kwam er een Gierzwaluw nestkast M binnen, bij ons op zolder via een tunneltje door de buitenmuur. Daar heeft vorig jaar een paartje twee jongen groot gebracht, maar tot 20 mei was er geen activiteit. De Gierzwaluw die daar nu binnen kwam gedroeg zich ook als nieuwe vogel. Maar dan... In de ochtend van 21 mei komt een tweede Gierzwaluw binnen en breekt een fel gevecht uit. Als er na een tijdje niets meer van te zien is op de camerabeelden ga ik naar buiten. Vanaf de oprit van de buren zie ik na een tijdje de kop van een Gierzwaluw in beeld komen. Ik heb al eens eerder gezien hoe een gevecht eindigde in zo'n tunneltje. Als de Gierzwaluw vooraan zijn pootjes over het randje kan krijgen kan deze zich daaraan naar buiten trekken en is het snel afgelopen. Ik wachtte hierop en zag dat ook gebeuren. Alleen kwam de voorste Gierzwaluw naar buiten en fladderde tot op de grond voor me! Ik had mijn camera in mijn hand en maakte snel wat foto's. Daarna riep ik mijn vrouw erbij. Ik pakte de Gierzwaluw die wat bloed aan de vleugel had zitten op en zette deze in een doosje in het donker om even bij te kunnen komen. Na een tijdje haalde ik de Gierzwaluw er uit, maakte mijn vrouw de vleugel voorzichtig schoon en gaf ik wat water te drinken. Gierzwaluwen drinken niet vanzelf uit een schaaltje. Ik gaf water door een druppel met een wattenstaafje langs de snavel af te vegen. Door dit te herhalen gaat de Gierzwaluw tussendoor slikken en krijgt zo water binnen.
Hierna liepen we naar de oprit waar ik de Gierzwaluw op een platte hand met naar boven gestrekte arm voor me uit hield. De Gierzwaluw keek wat rond, maar maakte nog niet echt aanstalten om weg te vliegen. Mijn vrouw nam de vogel over zodat ik nog wat foto's zou kunnen maken, maar ik kreeg nauwelijks de kans omdat de Gierzwaluw er toen vandoor ging. Ik hoop dat het goed is gekomen met deze prachtige vogel.

Hieronder een kort fragment van het heftige gevecht en daaronder foto's van de gestrande Gierzwaluw.



  

  

Tot slot, om weer helemaal bij te zijn nog het allerlaatste nieuws!

Deze vrijdagavond 22 mei slaap er een Gierzwaluw extra bij ons thuis. Terwijl het buiten begon te schemeren zat ik met een mede Gierzwaluw-fanaat aan de telefoon. Alle drie de paartjes Gierzwaluwen van de voorzijde van ons huis zaten binnen en ik hoorde ze flink roepen. Er gebeurde dus nog iets buiten... Ik liep naar het raam en zag één Gierzwaluw laag door de straat vliegen. Ik ging buiten voor de voordeur staan en zag de Gierzwaluw eerst richting de nestkast vliegen die twee huizen verderop hangt, maar toen boog de vogel af en kwam richting onze voorgevel. Wederom boog de vogel af en deze vloog nu langs onze zijgevel, maar kwam toen weer terug voor in de straat. Na nog een rondje vloog de Gierzwaluw recht boven me een nestkast in. Even tellen... Nestkast 4. Ik ging naar binnen om op de camerabeelden te kijken, maar helaas doet de infrarood-verlichting van de camera het in deze nestkast niet meer. Ik keek nog even terug wat er die dag in die nestkast was gebeurd, maar dat was niets. Huismussen zijn er ooit aan een nest begonnen, maar hebben het niet afgemaakt. Een mooi zacht bed voor de Gierzwaluw lijkt me! :) (zie hieronder hoe de nestkast er eerder deze avond uit zag)




De Gierzwaluw die in nestkast 4 kwam overnachten 22 mei is dat blijkbaar niet zo goed bevallen. De 23ste kwam de Gierzwaluw ook overnachten, maar de 24ste gebeurde er wat aparts...
Iets na half tien 's avonds kwam de Gierzwaluw de 24ste binnen, maar hij/zij bleef ontzettend rusteloos. Om kwart voor tien besloot de vogel weer naar buiten te gaan. Na een rondje werd een andere nestkast ingevlogen. Nestkast 3. Daarin bevond zich op dat moment een overnachtende Huismus in haar nest... Hieronder een kort fragment van wat er toen te zien (en vooral te horen) was.



De Gierzwaluw heeft na een minutenlang gevecht met de Huismus de nestkast verlaten waarna de Huismus tot diep in de nacht bezig is geweest met het fatsoeneren van het nest zo lijkt, maar helemaal zeker weten doe ik dat niet omdat er dus vrijwel niets van te zien was.

Maar wat wel zeker is, is dat de Gierzwaluw vervolgens elke avond terug komt om te overnachten. Inmiddels gebeurd het soms ook dat de Huismus, die waarschijnlijk zit te broeden, niet eens reageert op de binnenkomende Gierzwaluw. Dat is bijvoorbeeld te zien op het korte filmpje hieronder van de middag van 27 mei waarop de Gierzwaluw overdag binnen kwam. De Gierzwaluw gaat bij binnenkomst naar links, de Huismus zit rechts onder de camera. Mocht de Gierzwaluw gaan proberen een partner aan te trekken dan wordt het toch te krap hier binnen... Ik ben benieuwd!




Poeh! Weer een hoop gebeurd! In nestkast 3 kwam de Gierzwaluw nog overnachten toen er jonge huismussen uit de eitjes waren gekropen (zie ook wat ik er eerder over schreef). Soms komt het toch tot een confrontatie. Meestal kort, maar 29 mei kwam het tot een gevecht waarbij de Gierzwaluw de Huismus naar buiten werkt... Zie hieronder die (heftige) beelden.



De dag ervoor, 28 mei, werd de broedende Gierzwaluw in nestkast 9 afgelost door diens partner. Vervolgens is de vertrokken Gierzwaluw niet meer terug gekomen! De broedende Gierzwaluw liet de drie eitjes soms lang onbebroed achter om te gaan foerageren. 's Avonds overnachtte de Gierzwaluw alleen. Op 30 mei gaf de vogel het op. Er werden twee eitjes zeer doelbewust uit de nestkast gegooid. Eentje werd in de nestkast zelf uit het nest gegooid. Met een schone lei beginnen dan maar...?



De huismussen in nestkast 3 zijn niet de enige die last hebben van de gierzwaluwen. Het was al vaker gebeurd, maar 31 mei filmde ik een Gierzwaluw die in één van de model Voordorp nestkast zit waarin huismussen nestelen. De Gierzwaluw roept terug naar langs vliegende roepende soortgenoten en een vrouwtje Huismus laat haar ongenoegen blijken.



Dan 1 juni... Ik liep via de achterdeur de achtertuin in en dacht in een flits dat een Merel bij het badderen iets te ver het water in was gegaan. Maar wat bleek? Er fladderde een Gierzwaluw door de vijver! Ik maakte snel een foto toen de vogel op de oever was geklommen en pakte hem/haar op. In het donker in een doosje hebben we de onfortuinlijke vogel tot rust laten komen. Gedurende zo'n 2,5 uur nadat ik de Gierzwaluw oppakte heb ik een keer of drie geprobeerd of deze weer wou vliegen door deze op de oprit op vlakke hand met uitgestrekte arm voor me uit te houden. Maar de vogel maakte een vermoeide indruk en maakte geen enkele aanstalte. Ik belde de dierenambulance Nijmegen, maar deze konden de vogel niet komen ophalen. Ik heb geen auto, dus ik vroeg aan familieleden of iemand misschien kon rijden om mij met de vogel naar de opvang te brengen. Uiteindelijk gaf mijn oudste zus met de auto langs te komen. Ik zat in de achtertuin en had de Gierzwaluw net wat water te drinken gegeven toen ze aan kwam. Dat water geven deed ik zoals ook 22 mei, zie een stukje hierboven. Na het water geven kwam er plotseling weer wat energie in de vogel. De Gierzwaluw probeerde uit mijn hand te komen en keek levendig rond. Dit was de afgelopen 2,5 uur niet gebeurd, dus ik zei tegen mijn zus dat ik toch nog maar eens ging proberen of de vogel wou vliegen. Ergens zonde voor de onnodige reis van mijn zus, maar deze keer lukte het! De Gierzwaluw vloog vanaf mijn hand weg. Eerst nog wel heel laag, maar later steeds hoger. Er kwamen al snel soortgenoten omheen vliegen en na een paar tellen was qua snelheid en hoogte niet meer te zien welke de Gierzwaluw was die ik net nog in mijn hand had gehad. :)

  

Die avond kwam er in nestkast 3 bij de Huismussen nog een Gierzwaluw overnachten, maar daarna niet meer. 2 Juni kwamen de huismussen hun jongen véél minder voeren. De Gierzwaluw kwam nog een paar keer overdag binnen, maar kwam 's avonds niet meer overnachten. Vermoedelijk sliep die Gierzwaluw toen namelijk in nestkast 9! Samen met de vogel die dagen ervoor de eitjes uit het nest gooide dus. Dat weet ik eigenlijk vrij zeker, want 1 juni overdag kwam die vogel van kast 9 's middags voor het eerst met een nieuwe partner binnen. 's Avonds was het stelletje ook in de nestkast, maar de nieuwe vogel was héél onrustig en ging half elf 's avonds toch weer naar buiten en kwam seconden later in nestkast 3 binnen. Op 2 juni kwam er in nestkast 3 geen Gierzwaluw meer overnachten, maar toen was er wel een paartje in nestkast 9. :) Rust voor de huismussen zou je zeggen, maar het nest met de jonge mussen werd 3 juni door de ouders verlaten. De jongen zijn vervolgens verhongerd... :/

Tot slot nog wat vertederende beelden. In nestkast 2 kwam 2 juni het eerste jonge gierzwaluwtje uit het ei. Wat zijn ze toch ontzettend klein en kwetsbaar die eerste dagen! In het filmpje hieronder een mooi zichtbare voorzichtige voederbeurt. :)



Op het moment van schrijven zijn er in drie nestkasten jonge Gierzwaluwen aanwezig. In nestkast 2 en op zolder in nestkasten F en J. De camerabeelden uit nestkast F stream ik regelmatig live op deze pagina. :) In nestkast 6 en M wordt nog gebroed op eitjes. In nestkast 9 en N komen de paartjes gierzwaluwen dagelijks overnachten maar komen waarschijnlijk geen eitjes meer.





Terug naar dagboek index

Terug naar homepage