GIERZWALUW DAGBOEK 2023


Ik ben niet de enige die met smart op de terugkomst van de gierzwaluwen wacht. Op onze zolder kwam ik op de buitenkant van een papieren hoes op één van de 15 nestkasten aldaar een Gierzwaluwluisvlieg (Crataerina pallida) tegen. Deze parasitaire vliegensoort heeft zich gespecialiseerd op de Gierzwaluw en Vale gierzwaluw waarbij de vlieg bloed drinkt. De soort overwintert als pop en de uitkomst is geweldig afgestemd met de terugkomst van de Gierzwaluw. Ok, 11 april is wat aan de vroege kant, maar toch... De tijd tot de eerste Gierzwaluw terugkeert zal de vlieg makkelijk overleven en op die paar dagen na is het verschijnen van de vlieg toch best indrukwekkend te noemen. Het is natuurlijk niet bijzonder leuk om een vlieg bloed te zien drinken bij mijn geliefde vogels, maar net zoals de vogels zo bijzonder zijn door hun gespecialiseerde levenswijze vindt ik de vliegen ook erg bijzonder om zich aan het leven van de Gierzwaluw te hebben kunnen aanpassen! Ik bestrijd de vlieg dan ook niet, maar bewonder de bijzondere relatie die de twee soorten hebben.




Terwijl ik me uitstekend aan het vermaken was op het Roadburn Festival in Tilburg was ik toch ook een beetje zenuwachtig over de eventuele terugkomst van de eerste Gierzwaluw... Het was nog vroeg, maar ik had al gelezen over flinke aantallen gierzwaluwen die richting het noorden vliegend waren waargenomen in Zuid-Frankrijk. Dus bekeek ik tijdens het festival tussen de optredens door met enige regelmaat de camerabeelden uit de nestkasten aan huis. Zo rond half acht 's avonds zaten mijn vrouw en ik in de foyer van concertzaal 013 en bekeek ik de beelden. En ja hoor! Daar was de eerste, in nestkast nummer 2. Met een enorm glimlach op mijn gezicht liet ik het natuurlijk meteen aan mijn vrouw zien. En leuk, binnen enkele seconden liet ik het ook zien aan Esther Ouwehand, partijleider van de Partij voor de Dieren en lid van de Tweede Kamer die net langs kwam lopen en ik al een tijdje persoonlijk ken.




Na een paar dagen koud en slecht weer was het nu een stuk beter. En dat liet zich merken! Gisteren zag ik een groepje van 8 gierzwaluwen al roepend hoog boven ons huis vliegen! Geweldig! Maar pas vandaag, 28 april, keerden er weer wat gierzwaluwen terug naar de nestkasten in en aan ons huis. Vier stuks kwamen aan, twee enkele vogels in nestkasten 9 en F en een paartje samen in nestkast J!
Voor wie dat nog niet weet: aan de voor- en achterzijde van ons huis hangen nestkasten onder de dakgoot-betimmering. Deze zijn genummerd en aan de voorzijde van het huis hangen nummers 1 t/m 9, aan de achterzijde 10 t/m 18. Op zolder hangen nestkasten tegen de binnenmuur die door tunneltjes door de muur heen toegankelijk zijn. Deze hebben letters als aanduiding: A t/m O.
Hieronder een overzichtje van de avond van 28 april.




Gisteren kwam er weer een Gierzwaluw terug, in nestkast M op zolder.
In nestkast 2 is de enkele vogel die daar sinds 21 april aanwezig is, regelmatig nestmateriaal mee aan het brengen. Hieronder een screenshotje van de vogel met een mooie hoeveelheid strootjes die uit de lucht zijn gegrepen!

In de avond kwam de partner van deze vogel terug! Daarmee is dit paartje weer herenigd, wat fijn! Deze nestkast is al sinds het begin door dezelfde twee vogels in gebruik. Dat is sinds 2010 en sinds 2011 wordt er jaarlijks gebroed. Deze vogels zijn al minstens 14 jaar oud en hebben al 33 jongen grootgebracht!

   ‎



Zo! Er is weer een hoop gebeurd, maar ik had een tijd lang nauwelijks tijd en wanneer ik die wel had weinig motivatie om aan mijn website te werken. Soms is het fijner na het werk lekker de tuin in te gaan en ik heb daarnaast wel regelmatig geschreven voor Beleef de Lente.
Hoe dan ook, bij deze weer eens een goede update!

In nestkast 2 kwamen in ieder geval op 29 en 30 mei twee van de drie eitjes uit. Wanneer het derde is uitgekomen weet ik niet, maar inmiddels zijn er drie piepkleine jongen aanwezig in dit nest die regelmatig door de zorgzame ouders worden gevoerd. Ook in nestkast J op zolder zijn er jongen. Twee stuks, want één van de drie eitjes is bij een gevecht buiten het nest beland. Gevechten zijn er wel meer geweest inmiddels... Jeetje, wat een rommelig begin van het seizoen. In nestkast M vond wel het meest heftige gevecht plaats. Op 30 mei kwam daar om 20:57 een Gierzwaluw binnen waarmee de broedende vogel direct begon te vechten. Het was een heel hard gevecht waarbij de vogels regelmatig flappend door de nestruimte rolden, elkaar stevig bij de poten vastgrijpend en naar elkaar pikkend. Ergens tussendoor kwam de derde Gierzwaluw binnen, maar die mengde zich niet in het gevecht en ging later (pas rond 0:30) op het nest zitten. Bij het gevecht zijn trouwens vooral die poten met scherpe nagels geduchte wapens... En gevechten kunnen lang duren. Dat was hier zeker het geval. Zo'n gevecht dat start aan het begin van de avond is altijd wel lastig. Als het na bijvoorbeeld 2,5 uur is afgelopen is het buiten aardig donker en gaat de verliezer misschien niet naar buiten, maar blijft in een hoekje zitten. Maar daar was nu geen sprake van, want het gevecht ging met enige tussenpozen door tot de volgende ochtend 6:10... Daarna was lang maar één Gierzwaluw in de nestkast te zien. Deze broedde door op de drie eitjes, maar verliet deze ook af en toe, waarschijnlijk om te gaan eten. In de nacht van 31 mei overnachtte deze Gierzwaluw alleen. Het bleef daarna nog een hele tijd spannend. Wat was er met de vechtende vogel gebeurd..? Om 16:10 pas kwam een tweede Gierzwaluw de nestkast binnen. De reactie van de broedendevogel was rustig; gelukkig, het was de normale partner!

Verder wordt momenteel nog gebroed op 2 eitjes in nestkast 1, op drie eitjes in nestkast 6 (voor zover ik weet, want helaas is de camera er mee opgehouden), in nestkast M wordt verder gebroed op de drie eitjes en in nestkast N ook. In nestkast F was de eerste vogel 28 april terug, de tweede 3 mei. Hoewel... Dat werd daarna snel heel onduidelijk en onregelmatig. Uiteindelijk bleef de eerste vogel alleen. En dat duurde lang. Er werd sinds een week terug geprobeerd een nieuwe partner aan te trekken en die lijkt 26 mei voor het eerst achter de eerste vogel aan de nestkast binnen te zijn gekomen. Dat bleek nog geen groot succes. Er volgden dagen alleen overnachten en geen tweede keer twee vogels binnen tot 1 juni. Nog geen stabiele situatie dus aldaar.

Nou, dan nestkast 11 aan de achterkant van ons huis. Daar is vorige zomer voor het eerst genesteld en zijn twee jongen uitgevlogen. Op 7 mei was er een Gierzwaluw terug. Maar dat was het. Niets meer gezien sindsdien. Heel vreemd. Naar nestkast 15, ook aan de achterkant van het huis zijn wel twee gierzwaluwen teruggekeerd gelukkig. Het is nu de enige bezette nestkast aan de achterkant, hopelijk neemt dat aantal nog toe. De vogels van nestkast 15 hebben echter pech... Op 2 juni werd het eerste eitje gelegd. Zonder daar eerder iets van te hebben gezien kwam er nadat de gierzwaluwen de nestkast hadden verlaten een man Huismus binnen. Die pakte het ei op en gooide het naar buiten. Vervolgens liet de vogel zich niet meer zien, alleen af en toe in nestkast 10. Misschien ook nog wel in andere nestkasten aan de achterzijde van het huis, maar helaas heb ik daar geen zicht op omdat één van mijn DVR's defect is. Dat zijn de apparaten waarop de nestkast-camera's zijn aangesloten en opnames op worden opgeslagen. Ik mis nu beelden uit 16 nestkasten helaas, maar voor zover ik weet geen bezette gelukkig.

Tot zover de huidige stand van zaken! Bedankt voor het lezen. :) Hieronder een leuk filmpje van het voeren van de jongen in nestkast 2.




Zo veel geschreven, toch nog iets niet verteld...

Verleden week, het was woensdagavond 31 mei, stond ik buiten en zag ik hoe gierzwaluwen rond en naar ons huis vlogen. Er werd ook door enkele vogels tegen bezette nestkasten aan gevlogen waarbij de bewoners roepend reageerden. Dat is bekend gedrag. Maar ik vond het erg opvallend dat één vogel zeer vastbesloten op nestkast 9 aan bleef vliegen. Keer op keer, kort aan de invliegopening hangen, kop naar binnen steken. Binnen zat een vogel te broeden op drie eitjes. Toen de partner van de broedende vogel binnen kwam bleef de Gierzwaluw buiten aanvliegen op de invliegopening. Uiteindelijk kreeg het paartje nog wel nachtrust. Nog wel..

De volgende dag herhaalde de situatie zich. In de middag kwam de 'vreemde vogel' de nestkast binnen en begon een gevecht met de broedende vogel. Aan het eind van het korte gevecht werd de indringer naar buiten gewerkt. Maar binnen de kortste keren was deze terug en werd opnieuw gevochten. En zo ging het door, de hele dag... Toen in de avond de eitjes een momentje alleen werden gelaten gebeurde het. De 'vreemde vogel' kwam de nestkast binnen en gooide binnen de kortste keren alle drie de eitjes uit het nest... Toen er daarna een tweede vogel binnen kwam was de sfeer vreemd. De vogel die de eitjes uit het nest had gegooid stelde zich niet bedreigend op (met de keel omhoog, typisch gedrag voor niet ruziezoekend). Later werd het toch een beetje grimmig... De nieuwe vogel gedroeg zich heel opdringerig, het kwam over alsof de vogel wilde paren, maar dat wou de ander niet. Wellicht had het eitjes weg gooien gezorgd voor een verhoogde hormoonspiegel?
Rond 22:10 kwam de derde Gierzwaluw binnen, de partner waarmee de eitjes waren geproduceerd. Er volgde al snel een kort, heftig gevecht waarbij de nieuw binnengekomen zonder al te veel moeite naar buiten werd gewerkt. De rest van de avond en nacht was erg onrustig met een constant boven op de ander kruipende vogel en veel geroep.

Desondanks kwamen biede vogels vanaf dat moment wel steeds samen terug naar de nestkast en roepen ze samen naar voorbij komende andere gierzwaluwen. Het is een verwarrend geval... In het begin van het seizoen werd er ook al wat geruzied in deze nestkast. Ik hoop dat het de komende dagen rustiger wordt en er misschien zelfs nog een vervolg-legsel komt... We zullen zien!

Hieronder een filmpje van de indrukwekkende vastbeslotenheid van de vogel die de eitjes (waarop sinds 20 mei werd gebroed) uit het nest kwam gooien.




Tijd voor een update! Het is een drukte van belang met de gierzwaluwen rond ons huis. Regelmatig vliegen er groepen langs en rond ons huis. Soms zijn het groepjes die met een enorme snelheid gierend langs het huis komen, soms zijn het de typische 'bangers' (Engels voor 'aankloppende gierzwaluwen' of zoets). Die zijn meestal redelijk stil en vliegen met z'n zessen of zo af en aan naar nestkasten aan ons huis. De aanwezige vogels met jongen of die aan het broeden zijn (daarover zo meer), laten dan flink van zich horen.

Tussen die 'bangers' zitten een paar serieuze woningzoekenden! Aan de voorzijde van het huis is het nestkast 4 waar zeer regelmatig één vogel binnen komt. Wat daar gebeurd is wel een beetje verwarrend. In 2022 werd deze nestkast bezet door een paartje gierzwaluwen, maar er werd toen niet gebroed. Eind mei dit jaar (24 en 25) kwamen twee gierzwaluwen terug, maar daar is iets gebeurd waardoor er nog maar ééntje op komt dagen. Wellicht is het de kat van de overbuurvrouw weer gelukt een Gierzwaluw die bi ons nestelt uit de lucht te slaan vanaf haar schuurdak... :( De afgelopen dagen komt die ene Gierzwaluw regelmatig binnen, ook laat in de avond, maar telkens wordt de nestkast weer verlaten en er niet in overnacht.

Aan de achterkant van ons huis werd vorig jaar voor het eerst gebroed en wel meteen door twee paartjes! Helaas kwamen die twee paartjes dit jaar niet soepeltjes weer terug. In nestkast 15 was het paartje pas laat herenigd. Tot mijn vreugde zag ik dat er 2 juni toch een eitje was gelegd. 4 Juni volgde het tweede en vanaf die tijd wordt er gebroed.

In nestkast 9, waar dus 1 juni drie eitjes uit het nest werden gegooid, is het inmiddels een stuk rustiger. Het paartje komt iedere avond samen overnachten en is overdag ook regelmatig samen binnen. Het zat er aan te komen en inderdaad, daar was vandaag, 11 juni, een eerstje eitje van een nieuw legsel te zien. :) Hopelijk gaat het nu wel goed.

In andere nestkasten gaat het al een heel stuk voortvarender. In nestkasten 2 en J zijn de jongen al flink gegroeid. De oogjes van de jongen zijn open en ze hebben naast de doorkomende echte veren ook al het nodige dons op de rugjes. De ouders die met voedsel binnen komen kunnen dit nu steeds aan één jong per keer geven. Zo ver zijn de jongen in nestkasten 6 en M en N bijvoorbeeld nog niet.

Inmiddels in zes nestkasten jongen, in twee nestkasten wordt gebroed, in één nestkast worden nog eitjes gelegd. In één nestkast (nummer 8 aan de voorzijde van het huis) is een stabiel paartje aanwezig, maar ik heb geen idee of het nog tot eileg komt. In nestkasten 4, 10 en 11 regelmatig één vogel binnen, daar wordt dit jaar vast niet meer gebroed, maar goed, wel de nodige activiteit. En ik wens alle gierzwaluwen ontzettend veel sterkte met de hitte en droogte. Het verleppen van zo veel planten doet het insectenleven geen goed. Helaas maakt bijna niemand aanstalten de vreselijke effecten van klimaatverandering tegen te gaan. Het Gelderse provinciebestuur bestaat nu uit een stel leugenaars en mensen die geloven in onzin. Je kan de politiek er niet verantwoordelijk voor houden, want uiteindelijk zijn het toch de mensen die op ze stemmen. En diezelfde mensen kopen de goedkoopste supermarktproducten, steunen slechte banken zoals ING, ABN Amro en Rabobank en de bio-industrie. Die laatste zorgt voor het droog pompen van het landelijk gebied, ook in tijden van droogte. En zo zorgen allerlei keuzes voor een dramatisch vooruitzicht. :(

Ik zal eens kijken of ik binnenkort wat beelden kan maken van de gierzwaluwen rond ons huis. Niet gemakkelijk dat mooi vast te leggen, maar ik zal het toch eens proberen.



Bij deze wat beelden van hoe het er hier de laatste dagen vaak aan toe gaat... :D Tip: bekijken met geluid aan.




Tijd voor een update! Het was vanochtend weer een bijzonder gekkenhuis. Van 's ochtends vroeg tot rond het middaguur vloog het af en aan en was het bijna continue geroep van gierzwaluwen! Ze vlogen soms met indrukwekkend snelheid roepend langs het huis (aanmoediging van jongen die op uitvliegen staan?), andere keren waren het van die gierzwaluwen die tussen nestkasten in aanvliegen, of tegen bezette nestkasten aan bonken. Genoeg te beleven dus!

Ergens in die drukte zijn er ook zeker een paar jongen uitgevlogen! Ik zag dat de twee overgebleven jongen in nestkast N bij ons op zolder 's ochtends vroeg nog flink aan het oefenen waren, zie hieronder een screenshotje. Eén broer of zus was de avond ervoor al uitgevlogen.



Meteen na bovenstaande screenshot verdween één van de jongen uit beeld en kwam niet meer terug. Het andere jong is 8:40 uitgevlogen. De ouders waren toen al lang buiten, die vertrokken rond 5:30 en de eerste kwam pas 16:10 weer terug! Met voer... Maar ja, toen was er niemand meer. En toch zie je duidelijk de verwarring. 'Waar zijn ze nou?'... Bekijk onderstaand filmpje maar eens!



Ook in andere nestkasten zijn al jongen uitgevlogen. De jongen van nestkasten 2 en J waren de eersten, die vlogen 8, 9 en 10 juli uit. Er vlogen 3 jongen uit bij nestkast 2 en 2 jongen bij nestkast J. En voordat je kan uitvliegen moet je natuurlijk veel oefenen. Soms komt die drang om te oefenen heel plotseling en kan je broer of zus het van heel dichtbij meemaken! Zie de video hieronder!



In nestkast 8, 9 en F zijn de jongen nog het kleinst. De twee jongen van nestkast 8 kwamen als laatste uit het ei op 9 juli. Die jongen zullen dus pas rond 18 augustus gaan uitvliegen.
In totaal zullen er dit jaar naar verwachting minstens 17 jonge gierzwaluwen uitvliegen. Waarschijnlijk zijn het er ongeveer 20, want in twee nestkasten zonder camera zijn ook nog jongen aanwezig. Zo in de loop der jaren, sinds het eerste paartje zich vestigde in 2010, zijn er na dit seizoen al meer dan 120 jongen uitgevlogen! :)



Er zijn nog steeds best wat gierzwaluwen hier aan huis. Natuurlijk zijn er ook een heel stel weg, zoals de meeste jongen. Ouders blijven nog best lang terug komen om samen te overnachten, bijvoorbeeld in nestkasten 1, 2 en N. In nestkast 6 komt nog maar één oudervogel overnachten, die houd dat ook al eventjes vol. In nestkasten 4 en 10 komen nog steeds paartjes overnachten die nog niet in die nestkaste hebben gebroed. Tot slot zijn er nog jongen in nestkasten 8 (2 jongen), 9 (2 jongen), F (1 jong) en 15 (1 jong). De jongen in nestkasten 9, 15 en F staan echt op punt uit te vliegen. Alleen de jongen in nestkast 8 hebben nog wel even te gaan.

Gisteren maakte ik wat opnames van wat leuke beelden. Hieronder enkele korte filmpjes die het volgens mij allemaal wel waard zijn te bekijken. :)














Het seizoen van 2023 is vrij abrubt tot een einde gekomen. Nou ja, bijna dan. Maar het is wel een groot verschil. Op 8 augustus maakte ik onderstaande screenshot nog. Naast de nestkasten op het onderstaand overzicht waren er nog nesten met jongen in nestkasten 5, 15 en Voordorp II. Nog best wat giertjes dus!



Het verschil was groot de dagen erna. Op 10 augustus was zeker de helft van de gierzwaluwen vertrokken. Op 11 augustus vertrok ook vrijwel de rest. Alleen in nestkasten 8 en voordorp II zaten toen nog jongen, het jong uit nestkast 15 is 10 augustus uitgevlogen. De vogel in nestkast 10 vertrok 12 augustus. En zo zijn er alleen nog vogels in nestkasten 8 en vermoedelijk in Voordorp II (daar zit geen camera in).



En tot slot nog een filmpje uit nestkast 8 van deze ochtend. :)






Terug naar dagboek index

Terug naar homepage