Gierzwaluwen Hessenberg project, november 2008 - +/- november 2009
Rond half november 2008 kreeg ik de juiste persoon te pakken bij Heijmans Vastgoed. Een tijdje ervoor
had ik gezien dat er in het centrum van Nijmegen aan een groot bouwproject was begonnen. Het zou natuurlijk mooi zijn als er ook wat ruimte zou zijn voor
Gierzwaluwen dacht ik. De persoon die ik te spreken kreeg dacht echter dat het al te laat was. De tekeningen zijn allemaal al gemaakt als er met de bouw
wordt begonnen en het zou te duur zijn om die tekeningen daarna nog te veranderen (wat nodig zou zijn voor bijvoorbeeld de metselaars die zouden moeten
weten waar de neststenen precies zouden moeten komen en hoe een invliegopening eruit zou moeten zien). Het was wel een erg aardige man die zeker had willen
helpen als dat mogelijk was geweest.
Bij de Sovon-dag van 2008 (eind november), een jaarlijks terugkerend evenement van Sovon vogelonderzoek,
stond ik in het standje van GBN (Gierzwaluw Bescherming Nederland). Door de gesprekken
daar had ik vernieuwd enthousiasme en besloot het toch nog eens te proberen iets voor Gierzwaluwen gedaan te krijgen in dat Hessenberg project. Ik scande
een aantal technische tekeningen van voorbeelden van inbouw van neststenen (zoals deze (Engelstalige pagina))
en stuurde ze 1 december 2008 door aan mijn contactpersoon bij Heijmans Vastgoed. Ik zei er natuurlijk bij dat ik hoopte dat deze tekeningen toch nog iets
mogelijk maakte bij dit project.
11 December vond ik een boodschap op mijn telefoon waarin mijn contactpersoon me vertelde dat er wellicht toch iets mogelijk was. Hij had met de aannemer en
collega's overlegd en ze keken naar hoe e.e.a. het beste in het project kon worden ingepast. De aannemer zou contact met me opnemen om een afspraak te
maken om op locatie het geheel nog eens door te spreken.
Bovenstaande afbeelding geeft de plannen voor project Hessenberg weer. 10 Blokken appartementen midden in het centrum. In principe zouden alle noordgevels
geschikt zijn voor plaatsing van neststenen, zolang die voldoende hoog zijn en een vrije uitvliegroute bieden. Ik stelde me al voor op één van
de binnenplaatsjes te staan, omringd door nieuwbouw in het centrum van de oudste stad van Nederland met boven me roepende Gierzwaluwen. Dat zou toch
geweldig zijn...
5 Februari 2009 vond het overleg met 3 mensen van het project plaats. Ik vertelde ze over de Gierzwaluw en wat er mogelijk was om die bijzondere vogel aan
nestruimte te helpen. Iedereen leek enthousiast en het zag er naar uit dat er in ieder geval voor enkele blokken wel wat mogelijk was.
In maart ontving ik een email van mijn contactpersoon waarin hij me vertelde dat de architect in ieder geval enthousiast was...
Later in maart kreeg ik een erg leuke email van mijn contactpersoon! Er zouden maar liefst 22 neststenen worden aangebracht! 9 In blok 2, 7 in blok 3 en 6
in blok 9. Zie ook bovenstaand kaartje (excuses voor de slechte kwaliteit). De neststenen zouden rond eind juni in de noordgevels van betreffende blokken
worden ingemetseld.
In de week van 15 september 2009 kreeg ik echter een email waar in stond dat de eerste neststeen was geplaatst! Mijn contactpersoon zei dat ik maar zo snel
mogelijk moest komen kijken om te zien of alles goed was gegaan. De volgende dag ben ik gaan kijken. Het zag er prima uit! De eerste neststeen was in een
gevel grensend aan de Lange Hezelstraat geplaatst. Een paar kleine opmerkingen zouden bij plaatsing van volgende neststenen in gedachten worden gehouden en
ik zou snel weer eens komen kijken.
22 September 2009 ging ik nog eens op locatie kijken. Een paar neststenen die nog maar net waren geplaatst zaten niet helemaal goed (de invliegopening zat
ongeveer 2 cm onder de interne bovenkant van de neststeen, in plaats van de bedoelde 2 cm boven de bodem ervan). Gelukkig was het metselwerk nog niet
gedroogd en kon degene die me rondleidde het nog makkelijk even aanpassen.
29 September 2009 ben ik nog eens gaan kijken. We gingen helemaal tot aan de bovenste verdieping van het hoogste gebouw waarin neststenen werde verwerkt. Wat een
geweldig uitzicht zeg... Uitkijkend over het centrum van Nijmegen, met de mooie St. Stevenskerk, de Waalbrug, de oude en nieuwe bebouwing van de
benedenstad. Erg gaaf! Wat een uitzicht hebben niet alleen de toekomstige menselijke bewoners, maar ook hopelijk toekomstige Gierzwaluwen die uit de
nestruimte kijken.
23 Oktober 2009 heb ik nog wat foto's gemaakt vanaf de straat:
Ik zal meer foto's maken als alle steigers weg zijn e.d.. En natuurlijk hoop ik dat de nestvoorzieningen snel ontdekt zullen worden!
17 December 2009 verscheen een erg mooi artikel over de Gierzwaluwvoorzieningen in regionaal dagblad
De Gelderlander. Klik op onderstaande afbeelding om het artikel te bekijken. Het plaatje eronder is een kleine correctie op eenzelfde soort overzicht in het artikel.
Vandaag, 2 Juni 2010 leidde ik een 'excursie' over Gierzwaluwen in het centrum van Nijmegen. Excursie tussen aanhalingstekens omdat er maar één
lid van de Vogelwerkgroep Nijmegen zich had aangemeld. Dat kwam vooral door een slechte aankondiging van mijn kant helaas. Hoe dan ook, we begonnen in de
Ziekerstraat (zie ook de Ziekerstraat pagina bij de Gierzwaluw projecten). Ik had gehoopt te zien dat er meer
openingen werden gebruik dan de ene waarvan ik dat al wist (de tweede van rechts), maar er was maar weinig Gierzwaluw-activiteit. Verder lopend zagen we nog
wel een Gierzwaluw een andere al bij mij bekende nestplaats invliegen en ik vertelde natuurlijk over Gierzwaluwen. Toen we via de Houtstraat - Lange
Hezelstraat bij de Hessenberg aankwamen zagen we een giervlucht (een groepje 'gierende' Gierzwaluwen in een snelle achtervolging) langs de gevel met
nestvoorzieningen van het hoogste gebouw gaan. Ehm... Toeval? We liepen verder het pleintje (Groot Bethlehem) op. Nog een giervlucht vlak langs de
invliegopeningen. Zou het...? Terwijl we daar stonden ging er een Gierzwaluw even aan één van de invliegopeningen hangen! Ze hebben ze al
gevonden!!! Het eerste seizoen dat de neststenen beschikbaar zijn al! Super!
Na even kijken toch nog even verder gelopen, maar uiteindelijk toch weer terug naar de Hessenberg. Toen zagen we zowaar een Gierzwaluw invliegen! En toen
nog een in een andere neststeen! Ongelooflijk... Ik heb onderstaande slechte foto's gemaakt en hoop binnenkort natuurlijk betere te maken!
Op 7 juni 2010 heb ik naar een stel 'bangers' staan kijken er er onderstaand filmpje van gemaakt. 'Bangen' is gedrag waarbij Gierzwaluwen mogelijke
nestplaatsen inspecteren, bijvoorbeeld door er tegenaan te vliegen. Als een zoekende Gierzwaluw dat doet en er wordt uit de nestplaats geroepen door een
eigenaar weet de zoeker dus dat deze plaats al bezet is. Bangen wordt misschien ook als sociaal gedrag uitgevoerd door Gierzwaluwen die niet zozeer op zoek
zijn maar sociale contacten onderhouden. Rond 0:50 in het onderstaande filmpje is te zien hoe een Gierzwaluw op een regenpijp aanvliegt. Toen ik nog niet
aan het filmen was zag ik dit ook gebeuren en kon ik duidelijk horen dat de Gierzwaluw echt tegen de regenpijp vloog.
8 Juni 2011 ben ik 't avonds even bij de Hessenberg gaan kijken. Staand op het pleintje Groot Bethlehem zijn de gebouwen die bouwnummers III en IX hadden
(zie het kaartje bovenaan deze pagina) te overzien wat neststenen betreft. In de neststenen van gebouw III waar bovenstaand filmpje en foto's van zijn zag
ik in,- en uitvliegende Gierzwaluwen. Er kwamen er twee uit de meest linker invliegopening, wat betekend dat zich daar dus in ieder geval een paartje heeft
gevestigd. Of er alleen een nestje is of ook al eitjes of jongen is nog niet te zeggen. Dat wordt dan ook dan moeilijk. Als er wordt aangevlogen door
vogels met een verdikte keel duid dat op jongen, maar dat zal zeer moeilijk te zien zijn van ruim 26 meter verderop. Verder is er een mogelijkheid dat er
later in het seizoen jongen te zien zouden zijn als ze naar buiten kijken.
Verder zag ik nog een Gierzwaluw uit juist de meest rechter invliegopening komen. Binnenkort nog eens terug met de camera denk ik.
10 Juni maakte ik onderstaande twee filmpjes, vroeg in de ochtend. Ik zag twee Gierzwaluwen uit de meest rechter invliegopening komen! In ieder geval twee
paartjes in het hogere gebouw (voormalig bouwblok III) dus! Later zag ik ook nog een Gierzwaluw in en uit de vijfde invliegopening van datzelfde gebouw gaan.
Verder ook een uitvlieger in het naastgelegen lagere gebouw (bouwblok IX), de meest linker invliegopening! En behoorlijk wat giervluchtend, onder andere ook
over blok II, waar zich ook een aantal neststenen bevinden. Eén in de kop aan de Hezelstraat, één in het kleine stukje noordgevel om
de hoek (zie ook het plattegrondje bovenaan deze pagina) en nog eens zeven in wat hogere noordgevels voorzien van zwarte muurstenen. Ik heb van dat blok
helaas (nog) niet vast kunnen stellen of er neststenen worden gebruikt. Ik maakte onderstaande twee korte filmpjes van uitvliegers, de linker uit een
neststeen in blok IX, de rechter van blok III.
11 Juni ben ik weer terug gegaan. Ik kon het niet laten en ben er weer heen gefietst. Onderweg zie ik meestal al wel wat giervluchten, met name boven de
Waalkade, maar nu niets. Dat voorspelde niet veel goeds. En dat klopte. Wat een stilte bij de Hessenberg. Een paar overvliegers, geen giervluchten.
Invliegers in de al bekende openingen. Later op de avond een paar korte Giervluchten achter me (ik stond aan de rand van Groot Bethlehem, een pleintje waar
blokken III en IX te overzien zijn, naast blok II waar ik vanaf die locatie geen invliegopeningen kan zien). Daar dan maar even gaan staan. En daar vloog er
één in! In de invliegopening in de gevel met lichte muurstenen. Een andere Gierzwaluw zag ik invliegen in een 'natuurlijke' invliegopening in een oud pand
er tegenover. Het was rond tienen, dus het licht was niet zo goed meer. Vandaar een ietwat korrelig filmpje, maar de invlieger is goed te zien! :)
En op 12 juni ben ook nog eens naar de Hessenberg gegaan. Gezien de giervluchten die ik de dag ervoor langs donkere gevels van bouwblok II had zien gaan ben
ik in een steegje gaan zitten met de camera op de donkere gevels gericht. En daar zag ik, na een tijd wachten, een invlieger! Die stond helaas niet op film.
Maar een tijdje later kon ik de weer uitvliegende Gierzwaluw gelukkig wel op film vastleggen. In alle drie de bouwblokken worden de neststenen dus gebruikt,
en niet alleen achter de lichte gevelstenen waarbij de invliegopeningen erg zichtbaar zijn, maar dus ook al achter de donkere gevelstenen! Goede hoop dat
binnen een paar jaar alle neststenen gebruikt worden! Dat maakt het wel des te jammer dat er in de overige zeven bouwblokken geen neststenen zijn geplaatst,
maar daar is helaas niets aan te doen. Onderstaand het vanzelfsprekende filmpje.
31 mei 2013 was ik weer bij de Hessenberg. De dagen ervoor was ik al begonnen met een poging een beeld te krijgen hoeveel neststenen
nu bezet worden. Niet makkelijk, maar toch. Vandaag stond ik in een steegje van waar ik twee gevels bekleed met donkere muurstenen kon overzien. Ik filmde
met mijn camera zodat ik eventuele in of uitvliegende Gierzwaluwen op film rustig kon terugzien zodat duidelijk was uit welk gaatje ze kwamen. Maar ik
filmde geen Gierzwaluwen maar een Koolmees (Parus major)! Ik heb die al eens eerder daar gezien, maar ik kan niet meer vinden wanneer precies. Maar
ik weet nog dat dat 's avonds was en het dus een overnachtende Koolmees betrof. Nu dus waarschijnlijk een broedgeval. :) Klik op onderstaande afbeelding
om het ietwat beverige filmpje op YouTube te bekijken.
1 Augustus 2013 ging ik nog eens kijken bij de Hessenberg. Ik had al vaker gekeken of er iets te zien was van jongen, maar tot nu toe zonder succes. Maar
nu zag ik al tijdens het inlopen van het steegje vanuit de Lange Hezelstraat iets bewegen in de meest rechter invliegopening in het hoogste blok. Snel
ingezoomd met mijn camera en ja hoor! Een prachtig kopje van een jonge Gierzwaluw! Klik op onderstaande foto om naar een kort filmpje op YouTube te gaan.
9 Juni 2014 werd op TV Gelderland tijdens de uitzending van Buitengewoon aandacht besteed aan stadse natuur in Arnhem en Nijmegen.
Ik was gevraagd mee te werken aan deze uitzending, maar kon helaas niet op de data waarop e.e.a. plaats zou vinden. Twan Teunissen liet in de uitzending
onder andere de Gierzwaluwen bij de Hessenberg aan bod komen. Erg leuk! Zie
hier de uitzending (in een
nieuw venster wordt de uitzending afgespeeld).
26 Juni 2014 filmde ik met mijn fotocamera de Gierzwaluwen bij de Hessenberg vanaf de Ganzenheuvel. Wat ver weg, maar leuk voor een
redelijk overzicht van de hoogste appartementen-toren waarin neststenen zijn verwerkt. Helaas geen in,- of uitvliegers te zien, maar toch leuk vind ik zelf!
Klik op onderstaande afbeelding om het filmpje op YouTube te bekijken. Tip: zet de kwaliteit op 1080p en vergroot de videospeler.
Een érg geslaagd project dus! Ga er maar eens kijken op een mooie zomerdag, vanaf deze locatie heb je het beste zicht over twee gevels met openingen.
