Juni 2013


Het was vandaag zo'n weertype waarvan ik dacht dat er wel weer Gierzwaluwen zouden foerageren boven het moerasbosje bij de Notre Dame Des Anges (school aan de rand van Ubbergen). Dat bleek inderdaad het geval. Een stuk of 20, 25 Gierzwaluwen vlogen zoals gebruikelijk met hoge snelheid kris kras door elkaar in totale stilte. Ik probeerde ze te filmen, maar de resultaten zijn niet de moeite van het delen waard. Jammer dat dat zo lastig te doen is. Het was een mooie ervaring weer. Ze kwamen soms erg laag over en regelmatig was een bolle keel, gevuld met gevangen insecten te zien.
Het was ook leuk weer eens door het weelderig begroeide moerassige gebiedje te lopen. Ik fotografeerde twee Icarusblauwtjes (Polyommatus icarus) rustend op de bloemen van Echte koekoeksbloem (Silene flos-cuculi) (of misschien beter gezegd: wachtend op mooier weer), groene kikkers en een sprinkhaantje, waarschijnlijk het Zeggedoorntje (tetrix subulata).

              


Prachtig zonnig weer vandaag, prima weer voor een mooie wandeling dus! :) Lisette en ik maakten een mooi rondje Palland. Er was veel te zien en ik maakte dan ook veel foto's. Houd zoals altijd de muiscursor stil op een miniatuur hieronder voor meer informatie en klik om te vergroten.

Thuisgekomen maakte ik ook nog wat foto's van wat we bij vertrekken hadden gevonden. Lisette had wat schilletjes van zonnebloempitten in haar schoen. In de bak met vogelvoer was wel duidelijk dat een muis het er flink van had genomen. Ik kan 't hem of haar niet kwalijk nemen natuurlijk. Maar met het vogelvoer nu in tonnetjes gaat dit niet meer gebeuren.

Op de vensterbank van het keukenraam fotografeerde ik nog een muurwesp van de familie Ancistrocerus. Er zijn meer foto's nodig om er een naam aan te kunnen geven, dus het blijft bij de familienaam en dat 't een vrouwtje is (mannetjes verzamelen geen prooien voor de nakomelingen).

              

           

           

           


Wat heerlijk toch, zo'n fotogenieke Bosmuis (Apodemus sylvaticus)! :D

Ik maakte ook foto's van de nieuwe appartementencomplexen van Plein '44 in Nijmegen, zie de speciale pagina over de Gierzwaluwvoorzieningen die aldaar geplaatst zijn.

        


Diverse Gierzwaluw-bezigheden vandaag, lees erover in het Gierzwaluw-dagboek. Op weg naar huis ging ik nog langs het Hollandsch-Duitsch gemaal. In het water bij de vis-passage (waar ik ooit leuk een Waterral (Rallus aquaticus) filmde (http://youtu.be/CIwUtEQlICI)) zwommen diverse Brasems (Abramis brama).

  


Vandaag gingen Lisette, mijn moeder en ik voor een wandeling naar Zuid-Limburg. In eerste instantie zouden we de route nog eens lopen die mijn moeder en ik op 2 september vorig jaar maakten. Wat een prachtige wandeling was dat zeg! Klik dan ook zeker even op het linkje om het verslagje van die wandeling te lezen. Er staat ook een linkje naar de wandelroute die overigens begint in het gehucht Cottessen, nabij Vijlen.

Maar dat was dus in eerste instantie de bedoeling. Omdat mijn moeder beter nog niet erg lange wandelingen kon maken hadden we de plannen wat aangepast. Ditkeer gingen we naar de omgeving van Valkenburg. Op weg naar kasteel Schaloen stopten we nog even bij de Karwei zodat mijn moeder nog even een plantje kon kopen. Ik wachtte buiten en dat was maar goed ook! Op Kuiflavendel die buiten op een kar stond zag ik een bij vliegen. Het bleek de Bruine rouwbij (Melecta albifrons)! Misschien niet heel erg zeldzaam, maar ik had de soort nog niet eerder gezien. Gemakkelijk te herkennen aan de witte haarbandjes op de flanken en de typische vorm en aardig op de foto te krijgen (met Lisette's camera). :)

Na een bezoek aan de tuinen van kasteel Schaloen wandelden we naar het Gerendal. Onderweg naar de Orchideëntuin van Staatsbosbeheer zagen we al grote hoeveelheden Purperorchissen (Orchis purpurea) die duidelijk profiteren van het hakhoutbeheer dat Staatsbosbeheer sinds een aantal jaar uitvoert. Hierbij worden beurtelings delen van het bos op de hellingen deels gekapt waardoor veel meer licht de bosbodem kan bereiken. De kapvlakten groeien snel dicht, maar voor dat gebeurt kunnen zich grote aantallen Purperorchissen voortplanten. Erg spectaculair, zowel het aantal als de prachtig bloeiende grote planten (tot zo'n 75 cm hoog).

In het Gerendal zagen we ook nog een grote zwerm Honingbijen (Apis mellifera) langs vliegen. Een Soldaatje (Orchis militaris) stond langs het pad te bloeien. Houd verder de muiscursor stil op een miniatuur hieronder voor meer informatie en klik om te vergroten.

              

              

           

           


In de achtertuin trof ik vandaag een flink gehavend Klein geaderd witje (Pieris napi) aan. Ook al werkte alles nog prima, ik kon het diertje toch vrij aardig op de foto zetten. Dat was wat lastiger bij de Resedamaskerbijen (Hylaeus signatus). Ik maakte daar dan ook meer dan 35 foto's van. Hieronder één van de meest geslaagde daarvan.

  


Weer wat aan de observatie-nestkasten voor Gierzwaluwen gedaan! Lees erover in het Gierzwaluw-dagboek!


In de achtertuin fotografeerde ik vandaag een fraaie bladwesp. In een zeer algemeen insectenboek staat Rhogogaster punctulata, maar in de tekst daarbij staat dat Rhogogaster viridis algemener is en een groener achterlijf heeft met een zwarte onderbroken lengtestreep. Ik dacht dat het die algemenere soort betrof, maar via het forum van Waarneming.nl kwam ik erachter dat het Tenthredo mesomela betreft. Op internet kon ik geen foto's van larven vinden (wie zegt dat alles te vinden is op internet?), maar ik lees dat o.a. wilgen en Schaduwkruiskruid als voedselbron kunnen dienen. Die staan beide in onze achtertuin, dus wie weet...

Geen specialistische Heggerankbij (Andrena florea) in een Heggerank-bloem vandaag, maar een soort die ik veel in de tuin zie, de Zesvlekkige groefbij (Lasioglossum sexnotatum).

3 Juni schreef ik nog over de fotogenieke Bosmuis (Apodymus sylvaticus) in onze achtertuin. Ook leuk om die zo goed aan anderen te kunnen laten zien, zoals in dit geval aan mijn schoonouders. :)

Huismussen (Passer domesticus) komen niet op het terras als wij er zitten, maar als dat niet zo is krijgen we regelmatig een aardige groep op bezoek. Erg leuk!

Wat dan weer een heel stuk minder leuk is... Langs de Nieuwe Rijksweg trof ik een dode Steenmarter (Martes foina) aan... :(

                 


In de Bongerdstraat hier in Beek, een paar straten van waar wij wonen vandaan, fotografeerde ik vandaag twee Putters (Carduelis carduelis). Onderstaande foto is zo'n beetje de beste die er tussen zat. :)



In het centrum van Nijmegen maakte ik vandaag wat foto's van nestplaatsen van Gierzwaluwen. Zie het Gierzwaluw-dagboek. Tijdens die ronde kwam ik in de buurt van de Ganzenheuvel een mannetje Huismus tegen die ik in een leuke houding kon fotograferen.

In de tuin fotografeerde ik een Grote klokjesbij (Chelostoma rapunculi) die haar naam aan deed. Let op de foto ook op de tweede bij links onder! :)

  


In de achtertuin zie ik regelmatig een mannetje Merel (Turdus merula) met een ring rond een poot. Vandaag probeerde ik door flink wat foto's te maken de ringcode af te lezen. Al met al kwam ik tot L11478, maar volgens een bevriende vogel-ringer moeten er eigenlijk 7 cijfers op staan...

Update! Foto's nog eens goed bekeken en tot L114783 gekomen. Op de website van Griel ingevoerd en daaruit rolde het antwoord. :) Het is een mannetje dat 21 mei 2010 hier in Beek geringd is bij het toenmalige hoofdkantoor van Sovon in de Villa Wylerberg. Toen in zijn 2e kalenderjaar, dus inmiddels ruim 5 kalenderjaren oud! :)

Later op de dag fietste ik over de Ubbergseweg, vlak bij de kruising met de Nieuwe Ubbergseweg. Er zat iets midden op de weg en dat bleek een Eekhoorn (Sciurus vulgaris). Ik kon er wat foto's van maken, maar het licht was niet zo geweldig en de Eekhoorn nogal beweeglijk. Toen er een brommer langs kwam drukte de Eekhoorn zich tegen de grond in de hoop minder op te vallen. Op een andere ondergrond was dat wellicht gelukt...
Omdat foto's niet mooi scherp werden besloot ik een filmpje te maken en terwijl ik dat deed kwam de Eekhoorn steeds dichterbij! :) Klik op de onderste afbeelding om het filmpje op YouTube te bekijken. Zoals gezegd, een beweeglijk dier, dus ook geen erg rustige filmbeelden.

Ik fietste daar trouwens op weg naar huis na een bezoek aan appartementencomplex MaasWaal. Klik hier om te lezen wat ik daar aantrof! O.a. een erg leuk dichtgeplijsterde invliegopening!

  



Op weg van werk naar huis maakte ik vandaag wat foto's in de buurt van de Weurtseweg. Er zijn daar wat werkzaamheden aan de weg uitgevoerd waarbij een nieuwe berm is ontstaan. Die was spontaan begroeid met wilde planten wat ik erg leuk vond om te zien. Het waren namelijk vooral pioniers zoals Wilde reseda (Reseda lutea), Wouw (Reseda luteola) en zelfs een ridderspoort (waarschijnlijk een verdwaalde tuinsoort).

Eind 2012 heeft de Nijmeegse gemeenteraad het initiatiefvoorstel 'Een bij hoort erbij' aangenomen. Hierin is onder andere bijvriendelijk berm- en groenbeheer opgenomen. Maar in de praktijk heb ik hier nog niet zo veel van gemerkt. En bij de Weurtseweg kon ik dat duidelijk op foto's vastleggen. De spontaan opgekomen wilde planten bieden erg veel aan bijen en hommels. Op Wilde reseda en Wouw zag ik niet alleen de algemene Steenhommel, maar ook de in de planten uit de Reseda-familie gespecialiseerde Resedamaskerbij (Hylaeus signatus). Erg leuk!

Maar de beplanting die onlangs is aangebracht in delen van de berm heeft helemaal niets te bieden aan bijen (of vogels, ook daarvoor is een initiatiefvoorstel door de gemeenteraad aangenomen). Grassen en zeggen die van oorsprong niet in ons land voorkomen hebben geen relaties met de diersoorten hier. Een bij als de Resedamaskerbij heeft zich op kunnen specialiseren door evolutie en heeft een unieke relatie met de wilde, inheemse planten. Erg jammer dat de spontaan opgekomen planten niet gewoon de ruimte houden. Het onderhoud zou goedkoop zijn, jaarlijks maaien houd grotere en hogere planten weg en er hoeft bijv. geen water gegeven te worden of onkruid te worden gewied. Ik heb de foto's en dit soort informatie dan ook doorgestuurd aan diverse mensen binnen de gemeente.

Thuis maakte ik in de achertuin nog een foto van een gevleugelde bladluis. Dat kostte wat moeite, maar is toch aardig gelukt vind ik. Mijn T-shirt lijkt op de foto wel van heel grof textiel, maar bedenk dat dit diertje slechts enkele milimeters groot is! En veel mensen schijnen niet te weten dat bladluizen kunnen vliegen. Dat is ook niet standaard zo, maar je hebt ze met en zonder vleugels. Degene met vleugels kunnen zich over grote afstanden verplaatsen en zo nieuwe leefruimte vinden. Tenminste, als ze onderweg niet opgegeten worden, want menig insecteneter lust wel een bladluis.

Op 'het robinia paaltje' achter in de tuin waarin in gaatjes met een diameter van 2 mm had geboord zag ik nog kleine wespjes. De gaatjes boorde ik om bijv. de parasitaire Minitubebij (Stelis minima) nestruimte te bieden. De Kleine klokjesbij (Chelostoma campanularum) is een gastheer van deze soort en rijkelijk aanwezig in onze tuin.
Nog geen teken van die bijensoort, maar dus wel van een klein wespje. Welke soort is nog niet duidelijk.

Ook achter in de tuin, maar om de hoek, achter de garage, staat nu een leuke plant te bloeien. Met mooi blauwpaarse bloemen is het Gewone ossentong (Anchusa officinalis). Een vrij zeldzame plant die ik niet gezaaid of geplant heb. Ze is waarschijnlijk meegekomen met planten die ik bij een wilde plantenkwekerij kocht. :)

           

           


Vanochtend maakte ik in het mooie licht van de ochtendzon foto's van een andere berm aan de Weurtseweg (zie ook bovenstaand verhaal). Ook hier spontaan opgekomen wilde planten die grote waarde hebben voor bijen. Ik was ook niet de enige die het mooi vond en fotografeerde. :)
Een eind verderop, langs de Westkanaaldijk, fotografeerde ik een plant waarvan ik niet zeker wist wat het was. Het leek op Radijs (Raphanus sativus), maar die kende ik alleen met wittige bloemen. Navraag bij een plantenkenner leverde toch de naam Radijs op. Ze komen blijkbaar ook met roze bloemen voor. :)

In de achtertuin probeerde ik 's avonds de enorme hoeveelheid muggenlarven te fotograferen die zich in één van de 'vijvertjes' (ingegraven speciekuipen) bevinden. Onderstaande foto geeft slechts een indruk... Gelukkig hebben we horren. De vleermuizen en Gierzwaluwen en veel andere dieren die van insecten leven zullen er in ieder geval dankbaar gebruik van maken!
Andere dieren, die afhankelijk zijn van nectar en stuifmeel, zullen ook dankbaar zijn, maar dan voor de hoeveelheid Prachtklokjes (Campanula persicifolia) die naast ons huis staan te bloeien. Ik ben er zelf overigens ook wel blij mee, het ziet er toch prachtig uit? :)

           


Vandaag ging ik naar Amsterdam om aanwezig te zijn bij de Algemene Ledenvergadering van Vereniging Gierzwaluwbescherming Nederland. Lees erover op deze pagina.


Vandaag verwisselde ik het geheugenkaartje van mijn cameraval die sinds 14 juni in het bos hing. Er waren ruim 20 filmpjes gemaakt. Een Zwarte kraai (Corvus corona) had de pindakaas die ik op een boomstam smeerde ontdekt en kwam daar regelmatig voor terug. Op één van de filmpjes werd er een takje gebruikt om pindakaas van de stam te schrapen!
Een andere leuke opname liet een Havik (Accipiter gentilis) zien, zittend op de boomstam.

Andere passanten waren een grote huiskat (helaas), een Merel (Turdus merula), een markerende Steenmarter (Martes foina), een Rode eekhoorn (Sciurus vulgaris) en een Ree (Capreolus capreolus). Klik op onderstaande afbeeldingen om respectievelijk de filmpjes van de Kraai en Havik te bekijken.
De cameraval hing ik vervolgens op een andere plaats weer op, bij een prachtige burcht van Dassen (Meles meles).





Verder fotografeerde ik een prachtig kuiltje in mijn zandbakje voor Huismussen (Passer domesticus), bewijs dat er weer gebruik van was gemaakt. Misschien maar weer eens een cameraval inzetten om dat vast te leggen. :)
Ik maakte vandaag ook weer een nieuw bijenhotel van een mooi stuk eikenhout dat ik kreeg van een mede-lid van de KNNV (bedankt Henk! Zie ook de website vol prachtige botanische kunst van Henk's vrouw, Marianne: marianneverschoor-remerie.nl!).

  


Het hoekje links achterin de tuin blijft mooi... De Tongvaren (Asplenium scolopendrium) heeft prachtig blad en ook al is de Brede wespenorchis (Epipactis helleborine) geen heel spectaculaire soort, het is toch een orchidee in de tuin! :)

Wat verder richting het huis fotografeerde ik een Smalle wespenbok (Clytus arietis) op het blad van de Moerasspirea (Filipendula ulmaria). Een prachtige kever die ik niet zo vaak zie, al zijn ze algemeen. De kevers leven van stuifmeel en zo af en toe een ander insect, de kevers leven in rottend hout, vooral van Beuk (Fagus sylvatica), wat nou net een soort is die zich niet in onze tuin bevind. Gelukkig kunnen de larven ook wel met andere soorten hout uit de voeten.

Zo flexibel is de andere kever die ik vandaag fotografeerde niet. Nou ja, kever... Kevertje. Met een lengte van ongeveer 1,5 tot 2 mm is dit met recht een klein snuitkevertje te noemen. Het is een erg makkelijk te herkennen soort, door de tekening en de vindplaats die zich altijd op Grote kattenstaart (Lythrum salicaria) bevind. Het gaat dus om de Dwerg-kattenstaartsnuitkever (Nanophyes marmoratus). Jammer voor de Grote kattenstaart die doordat de kevertjes eitjes leggen op bloemknoppen die vervolgens vaak niet tot bloei komen. In Amerika wordt dit kevertje dan ook ingezet als biologisch bestrijdingsmiddel tegen de daar invasieve exoot Grote kattenstaart.

     


Op het terras werd vandaag een juveniele Huismus (Passer domesticus) gevoerd door de moeder. Erg leuk om te zien. De juveniele vogel was blijkbaar al toe aan zaden als voedsel. Als ze nog heel jong zijn krijgen ze van hun ouders eiwit-rijk voedsel in de vorm van insecten. De ouders eten die echter niet, het zijn zaadeters. Dit jong nu dus ook. :)

Ik maakte ook wat filmpjes van zandbadderende mussen. Ik maakte van een fragment een clipje met muziek erbij. Lisette stelde de muziek voor die perfect past! Jammer voor Amerikaanse lezers en kijkers, dit soort onschuldig gebruik mag niet, ook al heb ik voor de muziek betaald... Maar hier in Nederland mag het dus wel, gelukkig. :) Klik op onderstaande grote afbeelding om het filmpje op YouTube te bekijken!





Vandaag kreeg ik het eindelijk voor elkaar de kleine wespjes die in 'het robinia paaltje' neselen te fotograferen. 19 juni fotografeerde ik al eens zo'n wespje op het stammetje, lees daar ook meer over bijv. de gaatjes.
Op basis van de foto's en de prooi die één van de wespjes liet vallen toen ik haar ving om beter de kenmerken vast te kunnen leggen kon ik met hulp van gebruikers van het forum van waarneming.nl vaststellen dat het om pottenbakkerswespen gaat (Trypoxylon sp.). Welke van de 5 Nederlandse soorten is helaas niet te zeggen. De eerste van onderstaande foto's is een oudere, van 27 mei 2012 om een beeld van de nestgangen te geven.

           


In vrijwel elke Stokroos is wel de Stokrozensnuitkever (Rhopalapion longirostre) te vinden. Zoek maar eens in bloemknoppen. Ze zijn klein en grijs, maar toch fraai met hun oranje pootjes en enorm lange snuit. Ze leggen eitjes in de vruchtlichamen van de Stokroos en de larven eten van de zaden. Dus niet erg goed voor de voortplanting van de plant, maar waar de plant vandaan komt, komt ook de kever voor, dus het zal een min of meer natuurlijke situatie zijn.

Een ander geval van 'slecht voor de voortplanting' vond ik vandaag goed vertegenwoordigd op een bijenhotel. Hongerwespen (Gasteruptiidae) vlogen op hun typische manier rond (met hangende pootjes) en troffen elkaar op het bijenhotel waarin hun gastheren nestelen. Welke van de negen in Nederland voorkomende soorten hongerwespen het betrof kon ik uit zoekwerk op internet niet met zekerheid bepalen. Ik vond wel een prachtig artikel over hongerwespen van de hand van specialist Cees van Achterberg. De PDF versie daarvan is te downloaden via deze link.

Aan de voortplanting van de bijtjes in dat bijenhotel werd in ondanks de aanwezigheid van parasitoïden (parasieten doden hun gastheer niet, parasitoïden wel) stug doorgewerkt. Erg grappig om te zien hoe het mannetje van de Tronkenbij (Heriades truncorum) op onderstaande foto's zijn pootjes omhoog houd.

Al die wespen en bijen vinden in onze tuin niet alleen nestgelegenheid, maar natuurlijk ook nectar en stuifmeel. Twee op dit moment mooi bloeiende planten met waarde in dit opzicht zijn bijvoorbeeld Slangenkruid (Echium vulgare en Hartgespan (Leonurus cardiaca). Beide soorten zijn flink harig en trekken in de toekomst hopelijk een keer een wolbij aan... Die bijen hebben namelijk harige planten nodig omdat ze van de haren hun nest maken!

                 


Terug naar dagboek 2013 index Terug naar homepage