GIERZWALUW DAGBOEK 2013


Een tijdje terug kreeg ik van Jeroen van Zuylen die bij Sovon werkt een map met oud archiefmateriaal over de Gierzwaluw aangeboden! Daar zei ik natuurlijk geen nee tegen en vandaag ging ik de map ophalen bij het mooie Natuurplaza waarin Sovon gevestigd is. Hartelijk dank Jeroen! Gaaf! :D

Gierzwaluw-literatuur



Vandaag ging ik weer eens kijken bij de nieuwbouw op Plein 1944 in het centrum van Nijmegen waar neststenen voor Gierzwaluwen worden ingebouwd. Lees er meer over op de speciale pagina daarover bij de Gierzwaluw projecten.



Bij het isoleren van ons dak houden we rekening met de voorzieningen om Gierzwaluwen te kunnen bespieden. Achter in de zolder wordt een deel van de gipsplaten makkelijk te verwijderen omdat daarachter de kabels voor de camera van nestkast 3 binnenkomen. Ook gaan daar in de toekomst kabels juist van de zolderruimte achter de wand verdwijnen om verderop uit te komen bij de schakelunit (zie ook deze pagina over de aansluiting van de camera's). Vanuit de zolderruimte kabels naar de schakelkast? Ja... Lees verderop maar waarvoor! :)

Een 'luik' in de wand van de zolder.



Vandaag maakte ik een nestkast voor Gierzwaluwen. Niet om ergens op te hangen, maar als promotiemateriaal. :) Model Voordorp, met hulp van de bouwtekening die hier (klik voor PDF) gevonden kan worden.

Nestkast model Voordorp voor Gierzwaluwen.



Een plan waar ik al een paar jaar mee rondloop begint vorm te krijgen! Nestkasten voor Gierzwaluwen op zolder! Met de juiste opstelling kan ik dan van dichtbij, maar zonder de vogels te verstoren, observeren. Ik heb er oktober 2011 al eens een tekening voor gemaakt, maar nu de zolder is geïsoleerd zijn de maten iets anders geworden. De eerste onderstaande tekening maakte ik eergisteren en laat de gaten zien die in de muren geboord moeten gaan worden. In de binnenmuur met een diameter van 112 mm. Daardoor wordt dan de buitenmuur zichtbaar en daarin worden dan gaten met een diameter van 50 mm in geboord, precies in het steen. In de spouwmuur zal dan een soort tunneltje gemaakt moeten worden zodat Gierzwaluwen die via de 50 mm gaten naar binnen komen via het gat van 112 mm in de nestkast op zolder terecht komen.
De tweede onderstaande tekening laat de uiteindelijke opstelling zien, met wat extra ruimte aan de zijkanten zodat ik gemakkelijker een soort overzet-kast kan aanbrengen. De achterwanden van de nestkasten worden van glas of plexiglas, maar ik voorzie een overzet-kast van een camera die ik dan gemakkelijk kan wisselen tussen de kasten.

Dit soort dingen bedenk ik niet allemaal zelf natuurlijk. Erich Kaiser heeft het ultieme voorbeeld van wat er mogelijk is, zie de foto's op de volgende pagina op de website van Klaus Roggel: http://www.mauersegler.klausroggel.de/mauersegler_2004/e-kaiser.htm.
Maar een voorbeeld waar ik veel meer van heb geleerd is dat van Harrie Berkel in Tilburg. Zie de volgende pagina op zijn mooie Gierzwaluw-website: http://www.gierzwaluwkoloniekortehoefstraat.nl/gallery/13892/Observatienestkasten/.

Wordt vervolgd!

Ontwerp observatiekasten 24 maart 2013, 26 maart aangepast_s



Vandaag ging ik langs bij een mede-bewoonster van Beek. Ze was deelnemer aan een excursie over Gierzwaluwen die ik vorig jaar in Beek gaf en heeft daarna met wat advies van mijn kant een op maat gemaakte Gierzwaluwnestkast geregeld. Een handige andere inwoner van Beek bouwde de constructie die ruimte bied aan 5 paartjes Gierzwaluwen. Hij hing de kast ook op, hoog in de nok, via het raam met een klimgordel! Enig minpuntje is de loze ruimte boven de kast. Als daar bijvoorbeeld Turkse tortels (Streptopelia decaocto) gaan nestelen kan dat niet zo heel veel kwaad, maar als er regelmatig Kauwen (Corvus monedula) gaan zitten kan dat Gierzwaluwen wellicht afschrikken. Een Ekster (Pica pica) zou misschien zelfs zo slim kunnen zijn de ruimte te benutten om eenmaal nestelende Gierzwaluwen bij in of uitvliegen te grijpen.

Maar goed, het is lastig die ruimte nu nog te sluiten en bovengenoemde gebeurtenissen hoeven natuurlijk helemaal nooit plaats te vinden. Behalve dat van de nestelende Gierzwaluwen natuurlijk, want dat moet wel gebeuren in zo'n mooie kast!

Daar gaat dan ook aan gewerkt worden, want aan het haakje onder aan de kast kan een speakertje opgehangen worden om lokgeluiden mee af te spelen.

Ik ben benieuwd! Succes ermee Margo!

Ps. Vandaag (2 april) las ik overigens dat de eerste Gierzwaluwen zijn gespot in de lucht boven noord Italië en halverwege naar de top van de Etna op Sicilië!

Gierzwaluwnestkast Sleedoornstraat Beek.    Gierzwaluwnestkast Sleedoornstraat Beek.



Deze week heb ik, vlak voor de Gierzwaluwen terug zullen keren, nog even aan de verlichting/camerabeelden van de twee bezette nestkasten gewerkt. Van kast 3, waar zich vorig jaar een paartje heeft gevestigd, heb ik de LEDjes van de camera afgeplakt om een lichtvlek weg te krijgen. Het resultaat is ok, geen spectaculaire verbetering. Voor kast 1, waar al twee keer 3 jongen zijn grootgebracht, had ik het plan om daar extra infrarood verlichting aan te brengen en ook de LEDjes van de camera af te plakken. Maar met de kast eenmaal open zag ik dat de lens vies was en ik kreeg deze niet meer schoon. Gelukkig had ik nog een nieuwe camera liggen. Deze heb ik in de kast gezet en het beeld van die kast is een flinke sprong verbeterd. :)

Dat ik kast 1 weer even aan de grond had bood me ook de mogelijkheid het nestje te fotograferen. Het was best een zooitje geworden in de kast, maar vergeleken met andere vogels is het behoorlijk schoon te noemen. Ik verzamelde wat uitwerpselen in de hoop die een keer geanalyseerd te kunnen krijgen en verwijderde de speaker. Erachter vond ik nog twee eischalen! Overigens zijn de uitwerpselen in het nestje niet van Gierzwaluwen, maar van een Koolmees die in de kast heeft overnacht.

Voor afplakken cameraverlichting    Na afplakken cameraverlichting    Oude camera kast 1.    Nieuwe camera kast 1.

Gierzwaluw nestkast 1 na openen 13 april 2013.    Nestje Gierzwaluw nestkast 1 close up.



Vandaag filmde ik de man Koolmees die elke avond in Gierzwaluw nestkast nummer 3 komt slapen. Hij zat te zingen in de dakgoot van de buren, daarna in die van ons en ging vervolgens de kast in om te gaan slapen. Zoals elke avond werd er eerst nog om onduidelijke redenen aan de achterste teennagels getrokken en naar gepikt. Het filmpje dat ik maakte is erg schokkerig en op een gegeven moment zat ik duidelijk niet naar het beeld van de camera te kijken, maar goed...




Vandaag is er weer een flinke stap genomen richting de realisatie van observatiekasten (zie hierboven bij 26 maart). De vader van mijn zwager, Huub, is timmerman en kwam me vandaag helpen de 20 nestkasten in elkaar te zetten. Nou ja, het was wel iets meer dan dat. Ik had het hout (18 mm dik multiplex) op maat laten zagen bij lokale doe-het-zelf zaak Marius. De eigenaar van de zaak woont hier om de hoek en kwam het gezaagde hout gisteravond zelfs aan de deur afleveren! :) Die avond nog heb ik al flink wat van de zaagsneden geveild en een foutje hersteld... Ik had een rekenfoutje gemaakt en moest van alle 20 achterwandjes nog 18 mm af zagen...

Maar goed, vandaag rond 9 uur begonnen. Ik heb de planken die ik nog niet gehad had nog geveild en Huub begon met het frezen van de nestkuiltjes (90 mm diameter en 5 mm diep) in de bodemplaat (210 x 400 mm). Tussendoor ben ik bij Marius nog een nieuw freesje van 5 mm gaan halen. Hiermee heeft Huub vervolgens een groef gefreesd in de achterrand van de bodem. Hierin komen straks de glazen achterwandjes te staan.

Het was een flinke klus om alles netjes in elkaar te zetten, maar ik vind dat we daar aardig in geslaagd zijn! Nu nog glazen achterwandjes regelen. Huub gaat nog houten palletjes maken waarmee de glazen wandjes aan de bovenkant vastgezet kunnen worden. 6 Mei worden vervolgens de gaten door de gevel geboord. 26 Maart schreef ik nog dat de gaten door de binnenmuur 112 mm gingen worden, maar dat wordt 110. Ik heb alvast een aantal speciedoppen gekocht waarmee ik straks buiten het seizoen de gaten kan afsluiten.

Hartelijk dank aan Huub! En ook aan Harrie van Berkel voor zijn mooie voorbeeld waar ik veel van heb geleerd. Wordt vervolgd!

.    .

En alsof de dag zo nog niet gevuld genoeg was ging ik 's avonds ook nog eens naar Velp om een lezing over Gierzwaluwen te geven! Ik was daarvoor uitgenodigd tijdens de afgelopen SOVON-dag door iemand van studievereniging LaarX van Hogeschool Larenstein. Ik had een flinke tijd gewerkt aan een Powerpoint-presentatie. Die had ik al wel, maar er kon nog aardig wat aan toegevoegd en verbeterd worden. Ik kreeg bijvoorbeeld van contacten uit het buitenland prachtige foto's van plaatsen waar Gierzwaluwen nog puur natuur nestelen.
De lezing werd goed bezocht vond ik zelf, met zo'n 40 bezoekers. Ongetwijfeld geholpen door eem leuke poster die her en der is verspreid ter promotie. Ik hoop hier over een tijdje nog een foto van mezelf al 'presenterend' te kunnen laten zien. Als het goed is is de hele lezing namelijk opgenomen en krijg ik die beelden toegestuurd. :)

Hartelijk dank aan Floris Molenbeek voor de uitnodiging en alle bezoekers voor het komen! Hopelijk vond iedereen het een geslaagde avond!



Eindelijk mijn eerste Gierzwaluw van het jaar gezien! Ik ben al ruim een week het luchtruim aan het afspeuren en fiets naar mijn werk en terug naar huis met mijn camera om mijn schouder in de hoop de eerste vast te leggen. Maar ik zag nog niets. Andere leden van de Vogelwerkgroep Nijmegen e.o. hadden er al wel gezien en elders in het land werden er ook al wat gezien. De eersten voor zover ik weet op 12 april. Afgelopen week werden er twee boven de heuvelrug in Ubbergen gezien! Dicht bij huis, maar ik had ze gemist. Maar ja, zo gaat het met die eersten. Het is een kwestie van geluk (en ook wel veel kijken natuurlijk).
Hoe dan ook, de eerste van het jaar zag ik toen ik zojuist gewoon maar weer eens door het raam de lucht bekeek met mijn verrekijker in mijn handen op mijn rug. Daar vloog iets kleins, onregelmatige vlucht... De kijker erop en ja dus! :) De eenzame vogel vloog in noord-westelijke richting, richting het kleine wijkje Blekershof waar best wat Gierzwaluwen nestelen (op dit moment weet ik er drie zekere nestplaatsen en één mogelijke te vinden).
Ik ben erg benieuwd naar wat er gaat gebeuren als één van de Gierzwaluwen die vorig jaar nestkast nummer 3 in gebruik hebben genomen terug komt en een slapende Koolmees aantreft...



Nadat ik mijn eerste Gierzwaluw van het jaar had gezien ben ik gewoon doorgegaan met speuren tijdens het fietsen en, nou ja, waar en wanneer niet eigenlijk. Maar niets meer gezien. Maar nu kom ik net thuis na het bijwonen van de Landelijke Zoogdierdag (veel interessante lezingen, zie: de site van de Zoogdiervereniging) en zie ik een groep van wel 12 Gierzwaluwen rondvliegen!

Ik maakte een stel foto's, maar zoals altijd was het lastig ze erop te krijgen. Een snel bewijsplaatje dan maar, dat een heel klein deel van de groep laat zien.
Wie weet, binnenkort de eerste terug in één van de nestkasten!

Gierzwaluwen boven Beek.



Eergisteren zag ik bij het mooie weer een groepje van 8 Gierzwaluwen boven Beek. Ze vlogen hoog en ver weg en verdwenen in ruwweg oostelijke richting. Later in de avond zag ik één Gierzwaluw lager in tegenovergestelde richting overvliegen. Vorig jaar was de eerste Gierzwaluw 26 april terug. Nu nog niet, maar het is dus wel weer spannend!

Het is niet alleen spannend wat betreft de datum van terugkeer van de Gierzwaluwen. Kast nummer 3 staat al een tijdje onder belangstelling van een man Koolmees (Parus major). Ik heb nog niet gezien dat hij een vrouwtje mee naar binnen heeft weten te lokken, maar inmiddels heeft zich een tweede kaper aangediend! Vandaag zag ik op de camerabeelden dat het nestmateriaal in de kast wat leek te zijn verschoven. Later op de dag hoorde ik een zacht getsjilp dat van boven de nestkast bleek te komen. Daar zat een man Huismus (Passer domesticus) te zingen. Hij kwam ook een paar keer in de invliegopening zitten of ging kort naar binnen. Iets onder de Gierzwaluwnestkast hangt een prima nestkast voor Huismussen. Ik raad deze heer met klem aan daar voor te kiezen, want ik vermoed dat het paartje dat zich vorig jaar in de Gierzwaluwkast heeft gevestigd deze zal claimen, of er nou een Koolmees of Huismussen in zitten op het moment van terugkeer of niet...

Man Huismus zingend boven Gierzwaluw nestkast nr. 3.



Huub, die me 16 april zo geweldig hielp met het maken van de observatie nestkasten kwam gisteren nog wat handgemaakte palletjes brengen. Erg mooi handwerk, kleine stukjes hout in twee lagen, als een mini-trapje, waarvan het dikke deel doorboord is. Daar komt een schroefje door waarmee het palletje losjes aan de bovenrand van de achterkant van de nestkast wordt bevestigd. Het dunne deel van het palletje houd dan de glazen achterwand op zijn plaats.:)

Vandaag ging ik met een andere gift aan de slag. Van een vriend die in de beveiligingsbranche werkt kreeg ik een licht-gevoelige CCD camera, een JVC TK-C9300E. Met de techniek "SuperLoLux", wat kleurenbeeld bij zo goed als 0 lux licht zou moeten opleveren. Nou, dat blijkt niet overdreven! Wauw! In mijn oude computer zit een videokaart waarop ik de camera aan kon sluiten en daar probeerde ik even wat mee. Eerst een beetje in de donkerder hoekjes onder het bureau, gewoon kleurenbeeld. Toen maar onder de bank, nog wat donkerder. Nog steeds kleurenbeeld! Toen onder een kastje met alle kieren gedicht met doosjes, tasjes en zo en zelfs dan nog kleurenbeeld! Zie hieronder de eerste afbeelding.
Daarna één van de observatiekasten erbij gepakt en daar eens wat mee geprobeerd. Met een grote deksel schermde ik de achterkant van de kast af van het nodige licht en ik zette een plank tegen de opening waar straks de invliegopening gaat komen. En nog steeds kleurenbeeld! :D Dat ziet er veelbelovend uit!

Vandaag overigens weer wat Gierzwaluwen boven Beek gezien. 's Middags 5 en laat in de middag nog eens een stuk of 6. Met dit mooie weer had ik best wat hoop dat de eerste terug zou keren in één van de twee bezette nestkasten, maar helaas, nog niets binnen toen het donker was (behalve een slapende Koolmees in kast nr. 3 dan).

Testbeeld JVC camera onder een kast bij zeer weinig licht.    De JVC camera in de observatiekast uitproberen.    Testbeeld JVC camera in de observatiekast bij zeer weinig licht.



Net als in 2011 is vandaag, op Bevrijdingsdag, de eerste Gierzwaluw teruggekeerd! In nestkast 3, de kast waar de Huismus-man de laatste tijd aanspraak op maakt. Het is nog niet tot een confrontatie gekomen, maar die verwacht ik morgenvroeg wel! Er ligt veel lang nestmateriaal in de nestkast, er gebracht door de Huismus. Hopelijk weten de Gierzwaluwen er raad mee en wordt er in de kast een kommetje gebouwd. Tot nu toe was daar nog niet veel van terecht gekomen. Het nestmateriaal dat het paartje vorig jaar aandroeg werd maar een beetje her en der aan de bodem van de kast geplakt zo lijkt het.

Er waren vanavond een stuk of 9 Gierzwaluwen in de lucht boven Beek te vinden. Ze gingen soms vrij laag vliegen, dus dacht ik al wel dat het best eens zou kunnen dat de eerste vandaag terug zou komen. Die eerste vloog begin van de avond aan op de kast, ik zag het gebeuren! Ik hoorde binnen in de woonkamer gekrabbel vanuit de nestkast (via de camera-software) en dacht dat de Gierzwaluw binnen was, maar dat bleek niet het geval. Ook bij een tweede keer aanvliegen werd niet naar binnen gegaan. Tussen de eerste, tweede en derde poging zat aardig wat tijd waarin vooral boven onze straat werd gecirkeld. Maar driemaal is scheepsrecht dus!

Later in de avond ging de Gierzwaluw buiten beeld van de camera zitten. Ik ging naar buiten met mijn camera om te kijken of ik een foto van de naar buiten kijkende Gierzwaluw kon maken. Maar die bleek nog even snel naar buiten te zijn gegaan. Ik zag hem of haar vliegen en filmde de binnenkomst. Klik op onderstaande afbeelding om het filmpje daarvan op YouTube te bekijken (best in groot formaat of schermvullend!).



En klik op de afbeelding hieronder om de binnenkomst van binnen in de nestkast te zien. :)




Vanochtend vroeg opgestaan. Vroeger dan nodig voor de afspraken die ik voor vandaag had staan (waaronder het boren van gaten voor de observatiekasten op zolder!). Maar ik was natuurlijk benieuwd hoe het zou gaan als het mannetje Huismus er achter zou komen dat er iemand anders in zijn nestkast zat.
Toen ik de software van de nestkast-camera aanzette was de Gierzwaluw al naar buiten, maar binnen 15 seconden was deze weer terug! Wat een toeval. Niet veel later was er getsjilp te horen en zag ik aan de lichtinval dat de Huismus in de invliegopening zat. De Gierzwaluw leek ietwat angstig, maar de Huismus gaf het toch snel op. Nadat het een tijdje stil was geweest hoorde ik weer getsjilp, maar niet vanuit de nestkast. Ik ging even snel buiten kijken en zag daar tot mijn blijschap dat de Huismus dan maar een verdieping lager was gaan zitten!



Vlak na het maken van die foto ging er nog een vrouwtje op de rand van de dakgoot zitten! Om de boel een beetje in de gaten te kunnen houden haalde ik de spiegel maar weer tevoorschijn waarmee ik voorgaande jaren ook de vogels in de gaten heb kunnen houden. Die spiegel zet ik tegen de heg in de voortuin zodat ik van binnen in de woonkamer toch naar de nestkasten kan kijken.



En vandaag zoals gezegd het boren van de gaten voor de observatiekasten! Ik had de plaats voor de gaten van 110 mm door de binnenmuur al afgetekend. Alles nagemeten, zie ook de tekeningen bij 26 maart. Het boren ging niet direct van een leien dakje, de diamantboren bleven los trillen. Nadat de eerste paar gaten met moeite waren geboord ging de ingehuurde klusjesman andere boren huren (zowel 110 mm voor de binnenmuur als 52 mm voor de buitenmuur).
De nieuw gehuurde boren hadden andere koppelingen, dus was ook direct een passende (enorme!) boormachine gehuurd. Het boren hiermee ging aanzienlijk makkelijker, al was het een gebrek dat de boren geen centreerpen hadden, waardoor het lastiger was het gat op de bedoelde plaats te maken. Voor de 110 mm gaten viel dat nog mee, maar mede doordat de buitenmuur via die gaten toch lastiger te bereiken was wilde de 52 mm boor nog wel eens wegglijden alvorens vat op de muur te krijgen. Vanwege het verband van het metselwerk moet niet alleen horizontaal maar ook verticaal per gat van 110 mm bekeken worden waar het gat van 52 mm kon komen (in steen, niet door voegen). Hierdoor en vanwege de moeite die het koste de boor op de gewenste plaats vast te zetten zitten de gaten door de buitenmuur niet zo mooi op een rijtje als de gaten door de binnenmuur.

Er was nog wel een onvoorzien probleem... De schoorsteen die ik op de tekeningen zo mooi in het midden van de muur had gezet bleek daar niet te zitten... Van buiten af gezien lijkt de schoorsteen ook in het midden te zitten, daarom had ik er niet aan gedacht de breedte van de muren naast de schoorsteen op te meten. Die muren zijn op zolder ook niet te zien. Maar had ik dat wel gedaan, dan had ik kunnen weten dat de ene kant van ons dak langer is dan de andere. Na afloop telde ik de dakpannen en inderdaad, de ene kant van het dak heeft 9 rijen, de ander 10.
Waar dit op neer komt is dat 5 gaten van 110 mm leiden tot de kopse kant van de schoorsteen. Hier valt niet doorheen te boren, dus deze 5 gaten vallen af als mogelijkheid voor observatiekasten. De uitgeboorde cilinders zullen dan ook weer terug in de muur worden gemetseld. 15 Nestkasten in plaats van de geplande 20 dus.

De spouwmuur is na het boren van de gaten rondom dicht gepurd. Na uitharden kan ik hier een tunneltje uit snijden. Ik ben van plan de wanden van dat tunneltje aan te smeren met cement.

Vandaag ging mijn moeder ook nog de 20 glazen ruitjes ophalen die ik had laten snijden om als achterwand van de observatiekasten te fungeren. Ze passen prima en vastgezet met de door Huub gemaakte palletjes ziet het er mooi uit!

   Het eerste gat naar buiten geboord, 6 mei 2013    Zicht op de kop van de buitenmuur van de schoorsteen, 6 mei 2013    De functionele gaten dichtgepurd, 6 mei 2013

De zijgevel links van de schoorsteen, 6 mei 2013    De zijgevel rechts van de schoorsteen, 6 mei 2013    De zijgevel met vers geboorde gaten, 6 mei 2013    Observatiekast met glazen achterwandje, 6 mei 2013

Aan het begin van de avond zag ik hoe de Gierzwaluw in nestkast nummer 3 naar buiten zat te kijken. Ik ging naar buiten en kon wat foto's maken, hoewel het licht al te zwak was voor mooie foto's. Vlak na het nemen van onderstaande foto vloog de Gierzwaluw nog uit.

Gierzwaluw kijkt naar buiten uit kast 3, 6 mei 2013



Met alle werkzaamheden aan de observatiekasten zou ik het haast vergeten te schrijven, maar vandaag keerde het paartje van nestkast 1 terug! Er waren al de hele avond Gierzwaluwen boven de heuvelrug aanwezig, een stuk of negen die regelmatig gierend achter elkaar heen gingen. Op een gegeven moment zag ik twee Gierzwaluwen boven onze straat aanstalten maken om te duiken. De eerste dook nestkast nummer 3 in. De tweede volgde, maar ging niet naar binnen. Deze vloog nog een rondje en vloog toen kast 1 in!

Tussen het snijden van het pur schuim op zolder (zie hieronder) keek ik beneden nog even op de software van de nestkastcameras en zag in kast 1 twee vogels op het nest! De Gierzwaluw in kast 3 zat er nog, alleen. Drie Gierzwaluwen terug dus!

Nu het purschuim was uitgehard heb ik er met een gekarteld mesje tunneltjes uit gesneden. Eerst een soort kegelvorm, daarna wat prikken om de opening door de buitenmuur te vinden en vervolgens zo veel mogelijk weg snijden om een ruime tunnel te maken.

Omdat de zolder nu dus toegankelijk is heb ik de 110 mm gaten afgesloten met rode speciedoppen. Binnenkort de tunneltjes nog aansmeren met cement en dan kunnen in principe de kasten tegen de muur! :)

Paartje terug in kast 1, 7 mei 2013    Tunneltje van de zolder naar buiten.    De functionele gaten afgedicht met rode speciedoppen.



Vanavond hield ik me bezig met opruwen van de bodem en achterwand van de observatienestkasten. Ik probeerde eerst met een beitel groeven te trekken, maar dat was lastig. Voor een beetje groef moest ik erg hard duwen en meerdere keren dezelfde groef door. Met een kapzaag ging het voor de bodem iets makkelijker. Helaas was dat voor de achterwand gezien de beschikbare ruimte niet mogelijk en moest ik het daar dus alsnog met de beitel doen. Ik voelde al snel een blaar opkomen, dus moest ik er na 7 nestkasten gedaan te hebben maar even mee stoppen.

Opgeruwde bodem en achterwand observatienestkast.



Een dagje vrij en dus tijd om met cement aan de slag te gaan om de tunneltjes aan te smeren. Meer dan de 'vloer' van de tunneltjes aansmeren ging helaas niet (ik had het best helemaal rondom willen aansmeren, maar cement ondersteboven laten plakken kon niet). Verder ook de uitgeboorde cilinders van de 5 gaten die niet gebruikt kunnen gaan worden vastgezet met cement zodat de muur daar weer aangesmeerd kan worden.

Verder tot nog toe een bijzonder rustige dag wat Gierzwaluw-activiteit betreft. Alle drie de Gierzwaluwen waren bij het aanzetten van de nestkast-camera software al vertrokken en hebben zich tot op heden (bijna vijf uur 's avonds) nog niet laten zien of horen.

Tunneltje observatiekast met de bodem aangesmeerd met cement.    Openingen en tunneltjes voor de 10 observatienestkasten links van de schoorsteen



Het was een flinke klus, maar ze hangen! Alle 15 observatie-nestkasten voor Gierzwaluwen. :)

Met hulp van Lisette tekende ik eerst af waar ik de gaten moest gaan boren om de nestkasten aan de muur te bevestigen. Mooi waterpas met een satestokje gedoopt in inkt. Toen dat gedaan was konden de gaten (6 mm) geboord worden. De muur is echter aangesmeerd met een soort korrelig pleisterwerk en hoe zeer ik ook mijn best deed, het was vrijwel onmogelijk om de gaatjes op de exacte plaats van aftekenen te krijgen... Erg vervelend, want vervolgens bleek bij het ophangen van de kasten (met schroeven van 5 x 60 mm) dat er aardig wat schuin hingen. Ook was er wat speling tussen de boven en onderkant van de achterwand, maar dat werd weggenomen door Lisette's goede idee om stukjes foam aan de onderkant van de achterwand te plakken.

Ik heb een 'overzetkast' gemaakt waarin ik een camera wil monteren. Die kast kan dan over elke observatie-nestkast geschoven worden en zo kan makkelijk gewisseld worden van de met de camera te bekijken neskast. Sommige nestkasten hingen echter zo schuin dat de overzetkast er waarschijnlijk niet goed overheen geschoven zou kunnen worden... Ik nam deze kasten weer van de muur en boorde een nieuw gaatje in de achterwand waarmee de nestkasten alsnog redelijk recht kwamen te hangen.

De kasten hangen misschien nog steeds niet allemaal perfect waterpas, maar na het nodige aanpassen, wat veel moeite kostte, ben ik toch best tevreden met het eindresultaat. Tenminste, eindresultaat... Er moeten nog wel wat dingen gebeuren zoals het nummeren van de nestkasten, wat kleine dingetjes voor de afwerking en het afmaken van de overzetkast. Dat laatste gaat nog wel wat moeite kosten omdat de camera enigzins flexibel zal moeten worden bevestigd, wellicht met een soort kleine zwenkarm.

Erg benieuwd naar de prestaties van de lichtgevoelige kleurencamera die ik van een vriend kreeg (meer info zie hierboven bij 28 april) ging ik daar 's avonds nog even wat mee proberen. Ik nam mijn oude computer met daarin een geschikte videokaart en de videobewakings-software iDVR 4000 mee naar zolder en heb daar de camera aangesloten. Met alle lampen uit en de zonwering dicht was het ondanks dat het buiten nog licht was toch aardig donker op zolder. Het beeld van de camera was desondanks nog steeds in kleur, al was het wel met wat ruis. Met de zonwering open zag het beeld er heel netjes uit.
Ik ben van plan de glazen achterwand van de nestkasten nog af te dekken met een op maat gevouwen hoes van papier. Dat papier zal nog wel wat licht doorlaten, waarmee het beeld wat kwaliteit betreft waarschijnlijk ergens tussen de twee uitgeprobeerde situaties uit zal komen.

Wordt vervolgd!

De eerste opgehangen observatie-nestkast.    Foam aan de achterzijde van de observatie-nestkasten.    De tien observatie-nestkasten links van de schoorsteen.    De tien observatie-nestkasten links van de schoorsteen met de zonnewering gesloten en lampen uit.

Test JVC camera op donkere zolder overdag met IR lens    Test JVC camera op zolder met zonnewering open (waarsch. met witte lens)



Vanochtend werd er door de eenzame Gierzwaluw van nestkast nr. 3 hard gewerkt aan het lokken van een waarschijnlijk nieuwe partner. Ik zag hem of haar vier keer invliegen waarbij flink gepiept werd. Eén keer werd er meer een 'gierend' geluid gemaakt en was er BIJNA een tweede vogel binnen... Er was zelfs een plof te horen van de volger die de kast raakte. Ik maakte van twee van die pogingen een samengesteld filmpje dat via YouTube te bekijken is door op onderstaand screenshot te klikken.




Toen ik vanochtend de camera software opende waren alle Gierzwaluwen nog thuis en was er verder niets bijzonders te zien. Maar toen ik na mijn werk thuis kwam en de software opende waren beide nestkasten leeg en lag in nestkast nr. 1 een eitje! :D

Tijdens het maaien van het gras, zo rond half negen, werd er regelmatig langsgevlogen door een stel Gierzwaluwen. Ik pakte op een gegeven moment maar mijn camera en filmde een deel van de actie. Helaas was ik het moment supreme (een tweede Gierzwaluw haakte aan nadat de eerste nestkast nr. 3 in was gegaan) niet goed door de zoeker of op het schermpje van mijn camera aan het kijken en richte ik de camera niet helemaal goed, maar wat er gebeurde is toch nog wel te zien. Klik op de onderste afbeelding om het filmpje (waar ik een gedeelte uit heb weggesneden omdat er niets in gebeurde) op YouTube te bekijken.

Helaas nu het donker is geworden geen tweede Gierzwaluw in nestkast nr. 3, maar met de activiteit van vanavond (er lijken ook wel wat meer Gierzwaluwen boven Beek rond te vliegen nu!) duurt het misschien niet lang meer!

Eerste eitje kast 1, 15 mei 2013




In nestkast nr. 1 is vandaag een tweede eitje gelegd! Ik zag het 's avonds toen de twee Gierzwaluwen de kast even verlieten.

In nestkast nr. 3 nog steeds een eenzame vogel helaas...




Ja! Eindelijk! Het is de eenzame Gierzwaluw gelukt een partner mee naar binnen te lokken! Het koste nogal wat pogingen. De afgelopen dagen heb ik zeker 20 keer gezien hoe de bewoner of bewoonster een tweede vogel mee naar binnen probeerde te lokken, maar die boog steeds af. Soms even aanhaken zoals op het filmpje hierboven bij 15 mei te zien is, maar nog niet eerder naar binnen. Vandaag dus wel! :D

Net nadat het paartje binnen was gekomen gebeurde er iets vreemds. Er was een gekrabbel te horen en aan de veranderingen in de lichtinval vanuit de invliegopening was te zien dat er een vogel was gevolgd. Ik weet niet wat voor vogel. Met het volume hoog is een tsjilpende Huismus te horen, maar die zou ook goed ergens verderop kunnen zitten. Het zou ook kunnen dat een derde Gierzwaluw gevolgd was, maar er werd niet geroepen en dat zou je wel verwachten.
Hoe dan ook, het paartje in de nestkast schrok ervan en bleef even stilletjes in de hoek zitten. Na een paar minuten gingen ze over tot de orde van de dag, zichzelf en elkaar poetsen dus.

Overigens nog geen gezamelijke overnachting. De nieuweling kwam rond het invallen van de duisternis aanvliegen en maakte aanstalten de toen nog lege nestkast binnen te gaan. Maar na een paar rondjes en een paar keer aanvliegen ging deze er toch weer vandoor. Een paar minuten later kwam de andere Gierzwaluw terug. Die vloog in één keer naar binnen en bracht de nacht vervolgens alleen door.

Klik op onderstaande afbeeldingen voor respectievelijk een filmpje van de eerste keer dat de tweede Gierzwaluw binnen kwam en het moment waarop het paartje schrikt van de onbekende achtervolger.






Veel activiteit vandaag. Het paartje van nestkast nr. 3 is meerdere malen samen de nestkast binnen gegaan. Maar het gebeurde ook nog enkele keren dat er maar één van de twee naar binnen ging en de tweede na wat twijfeling toch weer weg vloog.
Ik maakte een filmpje van één van die laatste situaties. Klik op onderstaande grote afbeelding om deze op YouTube te bekijken.

Vanuit het raam van de logeerkamer probeerde ik de aanvliegende Gierzwaluwen te fotograferen. Dat is niet erg goed gelukt, maar het is voor herhaling vatbaar, betere resultaten moeten zeker haalbaar zijn.



        

En vandaag overnachte het paartje voor het eerst samen in de nestkast. :)




Vandaag werd een derde eitje gelegd in nestkast nummer 1! Net als vorig jaar en het jaar ervoor dus een vol nestje. :) Hopelijk is het tegen de tijd dat de eitjes uitkomen (over ongeveer drie weken) beter weer zodat er genoeg insecten te vangen zijn om drie hongerige jongen groot te brengen!



Van de week schreef ik een stukje over de foeragerende Gierzwaluwen bij Ubbergen. Bij slecht weer zie ik ze daar vaak vlak boven de boomtoppen langs de Nieuwe Rijksweg foerageren. Maar niet alleen daar, ook boven de boomtoppen van het door Bevers gemaakte moerasbos naast de HAVO Notre Dame Des Anges en boven het natuurgebied 't Zwanenbroekje. Het stukje dat ik schreef gaat over de Gierzwaluw en het belang van deze twee gebieden voor deze foeragerende vogels. Het komt hopelijk in de nieuwsbrief van 't Zwanenbroekje.
De afgelopen dagen heb ik een paar keer geprobeerd foto's te maken voor bij het stukje. Maar dat is natuurlijk niet eenvoudig. Er vliegen er dan wel veel, ze zijn zo snel, vooral als ze laag vliegen... Mooie foto's zijn dan ook niet door mij gemaakt. Ik had wel een bijzonder leuke ervaring die ik heb kunnen filmen. Lang niet zo mooi als ik het met eigen ogen zag helaas. Ik zag namelijk een haft ofwel eendagsvlieg vliegen en volgde deze omdat ik de kans groot achte dat een Gierzwaluw haar of hem ging vangen. En dat gebeurde... 1,5 meter van mij af, praktisch op ooghoogte! Geweldig! Op het filmpje dat ik sterk moest vertragen om er ook maar iets van zichtbaar te maken is net te zien hoe een vlekje (de haft) verdwenen is als de Gierzwaluw langs komt. De camera kon niet scherpstellen op de haft en het ging te snel om er handmatig iets aan te doen. Met eigen ogen zag ik de haft wel scherp en was het geweldig om te zien hoe deze uit de lucht werd gegrepen! Klik op onderstaande afbeelding om het filmpje op YouTube te bekijken. Het verdiend daarbij aanbeveling om de beeldkwaliteit met het rader-symbooltje rechtsonder in de player op YouTube op 1080p te zetten en op full-screen te bekijken.



Klik op onderstaande afbeelding voor het filmpje op ware snelheid (en met geluid).



Overigens gaat 't ook goed met het paartje in kast 3. Ik vermoed dat er dit seizoen geen eitjes meer zullen komen, maar hopelijk bevalt de kast goed zodat dat volgend jaar wel gebeurd.



Afgelopen weekend ging ik mee met de KNNV weekend-excursie naar het Weserbergland in de omgeving van Hóxter. Vorige weekend-excursies gingen naar de Eifel en daar zag ik meestal aardig wat Gierzwaluwen. In het Weserbergland viel dat nogal tegen. In het dorpje waar we verbleven, Albaxen, vlogen wel tientallen Huiszwaluwen ()Delichon Urbicum), maar zag ik welgeteld drie Gierzwaluwen (waarvan één een nestplaats in vloog).

Zondag ging één van de excursies naar de Desenberg. Volgens de excursie-informatie een 'uitgeprepareerde rest van een vulkaanpijp' met op de top een burchtruïne. Het regende de hele zondag en net als in Nederland liep de natuur een week of twee achter. Die combinatie zorgde ervoor dat we helaas niets te zien kregen van de op borden bij het natuurgebied vermelde insectenrijkdom. Tussen de muren van de ruïne wandelend zag ik een Gierzwaluw in de harde wind vliegen zonder met de vleugels te hoeven slaan. De vogel verdween achter de muur waar ik recht tegenover stond en ik verwachte dat hij of zij snel weer in beeld zou komen, aan de andere kant van de muur of erboven. In plaats daarvan zag ik de Gierzwaluw door een 'raam' in de muur een nestkast in vliegen die ik tot dan toe niet had gezien. Er bleken aan de bovenkant van het 'raam' drie nestkasten voor Gierzwaluwen te hangen. De Gierzwaluw ging de rechter van twee naast elkaar hangende nestkasten in. In de andere twee zag ik met de verrekijker nestmateriaal, waarschijnlijk van de mussen (Huismussen of Ringmussen (resp. Passer domesticus en Passer montanus), dat weet ik niet zeker) die ook in openingen in de kopse kant van de muur nestelden.

Na thuiskomst zocht ik naar meer informatie over de nestkasten en vond ik de website www.egge-weser-digital.de/htm-inhalte/18088116-107110.html. Bladerend door het jaarverslag vond ik in paragraaf 6.5 wat informatie. In 2005 was nog geen bezetting vastgesteld. Of er in latere jaren wel iets was vastgesteld heb ik niet kunnen vinden, dus stuurde ik de beste mensen maar een email om mijn waarneming door te geven. Uit nieuwsgierigheid vroeg ik ook of de kasten in verband met de nestelende mussen misschien na elk broedseizoen schoon worden gemaakt.

  



Vandaag ging ik na mijn werk even langs bij het Waterkwartier waar neststenen voor Gierzwaluwen zijn ingemetseld. Ik trof veel nestelende Huismussen aan! Meer informatie en foto's op de speciale pagina voor dit project.



Vandaag was ik weer eens bij de Hessenberg. Lees erover op de speciale pagina voor dit project!



Vandaag kwamen Lisette en ik terug van een mooie wandeling in onze prachtige omgeving en keek ik op de computer naar de camerabeelden uit de Gierzwaluw-nestkasten. In kast nr. 1 wordt stabiel gebroed op drie eitjes. Verwachte uitkomstdatum is zo rond 9 juni. In kast nr. 3 werd vanochtend aan het nog jonge nestkommetje gewerkt. De stevige wind blaast lekker veel nestmateriaal de lucht in. In kast 3 werden stukjes dor gras aangevoerd. In kast 1 zag ik (wilgen?)pluis aan het stevige nestkommetje geplakt worden. Maar na het bekijken van de beelden van kast 1 schakelde ik vanmiddag over naar kast 3 en trof daar geen Gierzwaluwen aan, maar wel een pas gelegd eerste eitje! Totaal niet verwacht, het ging nogal onwennig tussen de twee had ik het idee. Geen idee of dit dan toch het paartje van vorig jaar is dat een ietwat vreemde start maakte. Of misschien toch één vogel van vorig jaar en de ander een nieuwe partner (daar leek het erg veel op) die dan dus toch nog aan een nestje zijn begonnen. Hopelijk gaat 't goed! Als dat zo is vliegen hier waarschijnlijk tot in augustus Gierzwaluwen rond! (misschien overmorgen een tweede eitje, dan ca. 20 dagen broeden en dan ca. 42 dagen = begin augustus!)

Nu zou ik hieronder een screenshot kunnen plaatsen van hoe ik dat eerste eitje zag liggen, maar later op de dag werd er weer aan het nestje gewerkt en maakte ik opnames van hoe dat eitje gevaarlijk rond rolde in het nog iele nestkommetje. Klik op onderstaande afbeelding om die videobeelden op YouTube te bekijken.




De Gierzwaluwen in nestkast nr. 3 paarden daar vandaag! Ik was nét te laat met opnemen helaas. Vandaar maar een kort clipje waarbij nog net te zien is dat het net is gebeurd. Klik op onderstaande afbeelding om die op YouTube te bekijken.



Ik ging vandaag ook wat vertellen over Gierzwaluwen op basisschool De Lanteerne in Nijmegen. Daar komen t.z.t. een stel nestkasten voor Gierzwaluwen te hangen. Vanuit de school zag ik nog een Gierzwaluw invliegen in een naastgelegen woning! Dat bied hoop voor de toekomst! :)

  

Op weg naar huis maakte ik ook nog wat foto's bij de Nieuwe Voorstad (klik voor de pagina over dat project met de foto's).



Ik weet niet of de paring van gisteren er iets mee te maken heeft gehad, maar vandaag werd het tweede eitje in nestkast nr. 3 gelegd! De ontwikkeling van een eitje gaat snel meen ik, maar of de paring van gisteren heeft geleid tot bevruchting van dit eitje of dat er dan misschien nog een derde op komst is weet ik niet.




Een mooie dag vandaag! In nestkast nr. 1 kroop het eerste jong uit het ei! En in nestkast nr. 3 werd een derde eitje gelegd! Zoals altijd: klik op de kleine foto om te vergroten en op de grote om naar een filmpje op YouTube te gaan.






Vandaag kwam een tweede eitje uit in nestkast nr. 1! Klik op onderstaande afbeelding om naar een kort filmpje op YouTube te gaan waarin de twee piepkleine jongen even goed te bekijken zijn!




Ik meen zojuist een glimps opgevangen te hebben van het derde uitgekomen jonge Gierzwaluwtje. Helemaal zeker weten doe ik het niet, maar vrij zeker wel. Oordeel zelf door op onderstaande afbeelding te klikken en de opname op YouTube te bekijken. Let ook op het eerste jong dat gevoed wordt. Die heeft duidelijk wat moeite met doorslikken!




Zojuist heb ik met hulp van Lisette weer wat gedaan aan de observatie-nestkasten op zolder. Ter hoogte van het nestkuiltje zijn openingen gemaakt, zogenaamde kijkgaatjes. Deze worden afgesloten met een zwart papiertje. Als het papiertje opzij wordt geschoven om bijv. een foto te maken zal het verschil minimaal zijn. De lens van de fotocamera is tenslotte ook voornamelijk zwart. Met het licht dat door het tunneltje binnen komt kunnen net foto's gemaakt worden, maar veel beweging moet er dan niet zijn. Maar wellicht is er nog wat verbetering mogelijk met de camera-instellingen.

Overigens zeker drie jongen in nestkast nr. 1! Als ik mooie beelden heb van een voederbeurt zal ik die uiteraard delen.

           



Zoals beloofd: mooie beelden van een voederbeurt van de drie jongen in nestkast nummer 1. Klik op onderstaande afbeelding voor het filmpje op YouTube.



Ik probeerde ook weer eens de aanvliegende Gierzwaluwen te fotograferen. Dat heb ik al eens eerder gedaan (zie bijv. 19 mei). De Gierzwaluw die nu kwam aanvliegen naar nestkast nummer 1 voelde zich blijkbaar toch niet helemaal op zijn of haar gemak met mijn nabije aanwezigheid. Ik sta wel vaker voor het raam vlak onder de nestkasten en merk nooit dat de Gierzwaluwen zich er iets van aantrekken. Maar de aanvliegende Gierzwaluw vloog niet in één keer in en kroop daarna langzaam de nestkast in. Daarna werden de jongen gewoon gevoerd en gedroeg de Gierzwaluw zich niet vreemd gelukkig. Hieronder twee van de foto's die ik maakte.

  



Vandaag werden de jongen voor het eerst alleen gelaten. De afgelopen dagen bleef steeds een oudervogel op het nest. De oudste van de jongen is nu 5 dagen oud. Klik op onderstaande afbeelding voor een filmpje op YouTube.




Klik op onderstaande afbeelding voor een kort filmpje van een voederbeurt van de snel groeiende jongen. De ouders kunnen de jongen al bijna niet meer bedekken! Niet vreemd als je ziet hoe veel ze te eten krijgen... Het gaat met moeite naar binnen!




In nestkast nummer 3 wordt netjes gebroed. Het is nu dag 9. Er wordt ongeveer 22 dagen gebroed, dus nog ongeveer 2 weken te gaan. Het nestje dat eerst nog wat rommelig oogde ziet er inmiddels een heel stuk netter uit. Vergelijk maar eens met het beeld van 2 juni! Er wordt dan ook nog elke dag verder gewerkt. Degene die de broedende vogel komt aflossen neemt eigenlijk altijd wel iets mee. Op het moment vooral zaadpluis van populier geloof ik. Klik op onderstaande afbeelding voor een filmpje van zo'n wisseling van de wacht.



Vandaag maakte ik ook wat foto's van nestplaatsen van Gierzwaluwen in het centrum van Nijmegen. De foto's ga ik toevoegen aan de verspreidingskaart van nestplaatsen in en rond Nijmegen. Ik vind het mooi om te zien hoe divers de nestplaats-locaties zijn en intrigerend hoe die plekjes voor het eerst zijn gevonden door de Gierzwaluwen. Hieronder enkele voorbeelden (houd zoals altijd de muiscursor stil op de foto voor meer informatie en klik om te vergroten).

        



Ik heb zojuist eindelijk vast kunnen stellen dat er een eerste jong uit het ei is gekropen in nestkast nr. 3! Uitgaande van de gemiddelde broedtijd van 20 dagen kon het eerste eitje gisteren uitkomen. Ik heb het eerste jong nog niet kunnen zien, maar zojuist meende ik een eischaal naast het nestje te zien liggen en toen er net een tweede Gierzwaluw de nestkast in kwam heb ik het volume van de versterker héél erg hoog gezet en kon ik héél lieve zachte piepjes horen!

Een heugelijke dag, want dit is het aller eerste jong voor dit paartje! Er gaan er als het goed is nog twee volgen en hopelijk wordt het weer over een week in ieder geval iets beter. Als ze nog heel erg klein zijn valt het nog mee met hoe veel de jongen moeten eten, maar hoe groter ze worden, hoe meer ze nodig hebben natuurlijk!

In nestkast 1 gaat het prima met de drie jongen die nu ongeveer 17 dagen oud zijn. Ze hebben nu prachtige snoetjes, nog een donzig lijf maar al flink wat veren die uit de schachten steken. Klik op onderstaande afbeelding om een filmpje van ze te bekijken waarin ze schrikken van een toeterende auto en minuten later (die er tussenuit zijn geknipt) worden gevoerd door beide ouders.




Vandaag kreeg ik te zien dat er in nestkast nr. 3 nu twee jonge Gierzwaluwen uit het ei zijn gekropen! En ik kon ook zien dat het laatste eitje nog niet is uitgekomen. Hieronder twee eenvoudige screenshots. Klik om te vergroten.

  



Het was erg moeilijk om te zien of het laatste eitje in nestkast nr. 3 ook was uitgekomen, de oudervogels zitten er steeds voor... Maar vandaag kreeg ik bij een wissel / voedersessie dan toch drie piepjonge Gierzwaluwtjes te zien! Klik op onderstaande afbeelding om naar een filmpje op YouTube te gaan.




Deed ik de afgelopen dagen zo'n moeite om te zien of er in nestkast nr. 3 een derde jong was, vandaag werden de piepkleine jongen helemaal alleen gelaten! Voor zo'n 40 minuten maar liefst. Maar na die 40 minuten werden ze wel weer goed gevoerd en kort daarna nog eens door de andere oudervogel. :) Klik op onderstaande afbeelding om naar een filmpje op YouTube te gaan.




In 5 dagen tijd is de hoeveelheid dons op de ruggen van de jonge Gierzwaluwen in nestkast nummer 1 flink verminderd. :)




Twee screenshotjes. De eerste van de jongen in kast 1 die nu ongeveer 24 dagen oud zijn. De tweede van de jongen in kast 3 die nu ongeveer 7 dagen oud zijn.

  



In nestkast nummer 3 wordt vaak gevoerd en dat betekend dat er ook vaak gepoept moet worden. Als de ouders dat niet zouden opruimen zou het snel een flinke puinhoop worden. Maar er wordt dus wel opgeruimd. vandaag filmde ik hoe een jong poepte en hoe dat een half uurtje later al weer weg was. Klik op onderstaande afbeelding om het filmpje op YouTube te gaan. (Wees gerust, het half uur heb ik er tussenuit geknipt... ;))




Een tijdje terug heb ik vanuit mijn vrijwilligersfunctie voor Vogelbescherming Nederland (stadsvogeladviseur) bij dakdekkersbedrijf Weijers Eikhout uit Groesbeek advies gegeven over hoe om te gaan met in huizen nestelende vogels. Het was destijds een prettig gesprek en blijkbaar was ik niet de enige die dat vond. Ik werd kortgeleden namelijk door het bedrijf benaderd met de vraag of ik iets wist over nestelende Gierzwaluwen in een aantal woningen in Weurt. Dat wist ik niet en vandaag ging ik in de avond meerdere keren langs de betreffende woningen. Er waren behoorlijk wat Gierzwaluwen te zien, maar zoals ik van tevoren al wist was het moeilijk de aanwezigheid van nestplaatsen vast te leggen. Ik vond er eerst een paar in naastgelegen woningen, maar uiteindelijk toch ook twee van de betrokken woningen (in de Sportlaan en in de Wethouder Broekmanstraat).
Bij deze woningen zou Weijers Eikhout de dakpannen moeten vervangen. Ik liet het bedrijf weten dat in verband met de aanwezige nestplaatsen zeker tot half augustus gewacht zou moeten worden met aanvang van de werkzaamheden. Tevens zullen er tijdens de werkzaamheden maatregelen getroffen moeten worden om de Gierzwaluwen ook na de werkzaamheden toegang tot hun vetrouwde nestplaats te geven, of zullen er voorzieningen aangebracht moeten worden om het verlies van de toegang te compenseren.
De terugreis naar huis net begonnen kon ik nog filmen hoe een Gierzwaluw een woning in de Postkantoorstraat in vloog. Klik op onderstaande afbeelding om het filmpje op YouTube te bekijken.



Eerder op de dag had ik thuis nog een leuke oefensessie in nestkast nummer 1 kunnen filmen waarbij erg goede push-ups werden uitgevoerd. De pootjes kwamen hierbij letterlijk van de vloer! Zie het filmpje op YouTube door op onderstaande afbeelding te klikken.




Weer eens wat plaatjes van onze zolder. Vandaag probeerde ik wat uit met de observatienestkasten. Ik heb een kast gemaakt welke over elke observatiekast geschoven kan worden. Deze zogenaamde overzetkast kan ik gebruiken om een camera in te plaatsen die ik zo flexibel kan inzetten.
De overzetkast is intern voorzien van een schuin oplopende bodem zodat Gierzwaluwen niet buiten het blikveld van de camera kunnen gaan. De open achterkant van de overzetkast heb ik voorzien van een papieren hoes zoals ook bij de observatiekasten het geval is.
De camera staat op een op Marktplaats gekocht mini statiefje (ongeveer 9 cm hoog). Zowel aan de linker als rechterkant van de bodem van de overzetkast heb ik kuiltjes gemaakt voor de statiefpootjes. Zo kan ik het statiefje gemakkelijk op de juiste plaats zetten ongeacht of de overzetkast over een nestkast links of rechts van de schoorsteen geplaatst is (de kasten zijn gespiegeld aan weerszijde van de schoorsteen).

     



Geweldig veel activiteit vandaag! Vanaf ongeveer half acht in de ochtend werd er regelmatig gierend langsgevlogen door zo'n 6 Gierzwaluwen. Maar een hoogtepunt was toch wel het echt 'banger'-gedrag rond 11 uur! Bij 'bangen' wordt door wildebrassen tegen van alles aan gevlogen om te kijken of er een reactie van een bewoner komt ('banger' is Engels voor klopper zo ongeveer). Maar ook het aanhaken aan nestkasten of muren behoort tot banger-gedrag. Dat gebeurde vanochtend allemaal. Ik speelde Gierzwaluw-geluid af vanuit één van de observatienestkasten op zolder en vandaag was één van de weinige dagen waarop dat tot wat reacties richting de zijgevel leide. Niet dat er daar werd aangehaakt of iets anders duidelijks, maar er werd wel een paar keer dicht langs de gevel met invlieggaten gevlogen. Spannend! Verder bleef de activiteit vooral beperkt tot de voorgevel waarbij ook één van de Huismus-nestkasten een geliefd object was om aan te vliegen. Klik op onderstaande afbeelding om een filmpje van de Gierzwaluwen rond ons huis te bekijken en doe dat op YouTube in hogere kwaliteit (klik op het radertje onderaan het videoschermpje) en eventueel in groter formaat (klik op het grotere rechthoekje of op de haakjes voor volledig scherm).




Van het inspectiegat in de achterkant van de nestkasten maken de Gierzwaluwen veel meer gebruik dan ik. Als de jongen groot genoeg zijn om de boel buiten het nest te gaan verkennen gaan ze er nog wel eens in klimmen. Maar het mooist is het wel als ze de opening gebruiken tijdens het oefenen... Hoe ze dan achterover gaan hangen en de ogen sluiten... Het is de mooiste manier van oefenen wat mij betreft! Klik op onderstaande afbeelding om er een kort filmpje van te bekijken.




Klik op onderstaande foto voor een filmpje van twee naar buiten kijkende jongen Gierzwaluwen. Erg leuk om te zien hoe er af en toe duidelijk iets gevolgd wordt! Geen idee of het soortgenoten waren overigens.




Rond 22:45 vlogen vandaag de eerste twee jongen van nestkast nummer 1 uit! Het oudtste jong was vandaag 43 dagen oud. Ik ga er vanuit dat die dus in ieder geval is uitgevlogen. De videobeelden vanuit de nestkast zijn niet erg spectaculair, dus ik neem niet de moeite die te bewerken en uploaden.



Met slechts enkele minuten verschil met de eerste uitgevlogen jongen vloog vandaag rond 22:42 het laatste jong van nestkast nummer 1 uit! Eerder op de avond filmde ik het jong nog mooi naar buiten kijkend. Klik op onderstaande afbeeldingen voor de filmpjes waarbij vooral bij het laatste filmpje ook het geluid aan moet staan. Het jong werd overigens goed aangemoedigd, er werd vanavond flink langsgevlogen door soms wel 15 roepende Gierzwaluwen!

Naar buiten kijkend laatste jong nestkast nummer 1:


Uitvliegen laatste jong nestkast nummer 1 gezien vanuit de nestkast:



Nu alle jongen uit nestkast nummer 1 zijn uitgevlogen is het wel weer eens tijd voor een plaatje uit nestkast nummer 3! Op de rug van de jongen in deze nestkast is nog net wat dons te vinden. De oudste van de drie jongen is nu 29 dagen oud.




Een groot verschil tussen de twee nestkasten vandaag. Nestkast nummer 1 bleef 's avonds namelijk helemaal leeg! Na het uitvliegen van het laatste jong waren de ouders er blijkbaar klaar mee en zijn vrijwel tegelijk vertrokken naar Afrika.
In nestkast nummer 3 was het 's avonds juist druk. Met drie grote jongen en twee ouders is het volle bak.

  



's Ochtends valt er wat zonlicht op de voorgevel van onze woning. Vandaag had ik tijd daar gebruik van te maken door wat foto's van de Gierzwaluwen te proberen te maken. Zo rond 8 uur 's ochtends gebeurde er iets vreemds. Ik zag een oudervogel invliegen en kort erna de tweede. Die werd begroed met een roep, maar blijkbaar ging er iets niet helemaal goed, want één van de oudervogels kwam meteen weer naar de invliegopening en vertrok, terwijl de keel duidelijk nog vol met voedsel voor de jongen zat.

Later deze ochtend ging ik naar het centrum van Nijmegen voor wat boodschappen. In de Van Welderenstraat vond ik nog een voor mij nieuwe nestplaats! Ik kon het uitvliegen vastleggen op film met mijn fotocamera. De tweede onderstaande foto is een screenshot van dat filmpje. Zulk soort beelden voeg ik steeds meer toe aan omschrijvingen van nestplaats-locaties op de verspreidingskaart die ik bijhoud. (let bij de kaart op dat de gegevens verspreid zijn over drie pagina's!)
Toen ik in de buurt van de Hessenberg kwam besloot ik daar weer eens te gaan kijken. Ik had al vaker geprobeerd iets te zien te krijgen van jongen, maar tot vandaag zonder succes. Nu zag ik er al één zitten zodra ik het steegje in kwam wandelen! Heel erg leuk! :D Zie ook de pagina over project Hessenberg waar dezelfde foto als de laatste van onderstaanden leidt tot een filmpje op YouTube.

     



Het was warm vandaag... Erg warm... Het werd wel 36 graden hier in Beek! Vogels koelen af door hun snavel open te houden en dat was vandaag dus wel nodig. Hoewel het er dramatisch uit ziet kunnen Gierzwaluwen dit soort temperaturen best goed hebben. In het gebied waar ze overwinteren is het tenslotte ook vaak ver boven de 30 graden. Anders wordt het als mijn nestkasten niet uit de zon zouden hangen of bij jonge Gierzwaluwen die opgroeien onder dakpannen van een flauw hellend dak of gelegen op het zuiden. In de zon kan de temperatuur nog veel hoger worden, vooral onder dakpannen. Op dat soort plaatsen zal vandaag ongetwijfeld de 60 graden zijn bereikt! En dat kunnen ook de tropische Gierzwaluwen niet aan. Dan gaan jongen wanhopig op zoek naar verkoelen. Ze verlaten daarbij vaak de nestplaats en dat loopt vrijwel altijd slecht af... Vandaar dan ook dat nestkasten nooit op het zuiden of westen gehangen moeten worden. Aan de speciale Gierzwaluwdakpannen zitten al helemaal veel haken en ogen! Die zijn dan ook maar zéér zelden aan te raden. Beter is het goed beschut plekje te zoeken voor een duurzame nestkast of een nog duurzamer oplossing zoals een geïntegreerde nestvoorziening.




Vandaag vloog het eerste jong van nestkast 3 uit! :D Ik kon het zien gebeuren terwijl ik direct onder de nestkast stond! Eén van de jongen zat al de hele avond voor de uitvliegopening. Kwart over tien was het dan zo ver! Terwijl het de hele avond bij naar buiten kijken was gebleven kwam het jong nu een heel stuk naar buiten. Na flink rondkijken toch maar weer terug naar binnen. Even later weer naar buiten en toen ging het jong er dan toch vandoor! Ik kon tussendoor alleen een lage kwaliteit bewijsplaatje maken, maar ach... :) Het eerste jong ooit uitvlogen uit deze nestkast, toch een bijzonder moment om zo 'live' mee te kunnen maken!




Het tweede jong is vanavond uitgevlogen uit nestkast 3! Wederom kon ik het 'live' zien gebeuren, zittend op de stoep aan de overkant van de straat. Rond 10 over 10 was het zover. Wederom een lage kwaliteit bewijsplaatje waarbij nog op te merken valt dat het licht van de infrarood-straler te zien is, rechts in de invliegopening. Met het blote oog niet te zien, maar de camera pikt het dus wel op.
Voordat het jong uitvloog zag ik ook een oudervogel invliegen. Maar de tweede kwam maar niet. Die kwam dan ook helemaal niet meer terug! Nog maar één oudervogel in deze nestkast dus!




En ook het derde en laatste jong is uitgevlogen. Zo rond 22:10. De oudervogel keek er even naar om, maar het leek weinig indruk te maken. Maar goed, wat er binnen in dat kopje om gaat is natuurlijk niet te zeggen. De oudervogel was er misschien wel heel erg blij mee, want de volgende dag kwam hij of zij ook niet meer terug. Alle twee de nestkastjes leeg dus! Een erg geslaagd seizoen, 6 uitgevlogen jongen! :D Klik op onderstaande afbeelding voor een kort filmpje van het uitvliegen en let daarbij vooral op het kenmerkende 'plop-geluid'.




Ook al zijn de Gierzwaluwen vertrokken, ik controleer de observatienestkasten nog wel eens om te zien of er niet iets anders gebruik van maakt. Gisteren vond ik tijdens zo'n controle kleine keuteltjes in één van de nestkasten. Vleermuiskeutels! De controle deed ik 's avonds, dus wellicht was een eventuele vleermuis al naar buiten. Vandaag dus nog maar eens gekeken. Niets. M.b.v. een endoscoopcamera keek ik rond in het tunneltje naar de nestkast. Daar vond ik waar de keuteltjes vandaan kwamen. Er zat een kleine opening in het 'plafond' van het tunneltje. Er zitten dus vleermuizen in de spouwmuur en diens uitwerpselen rollen via het gaatje de nestkast in.

  



Vandaag maakte ik weer eens wat foto's op Plein 1944 in Nijmegen. Zie de speciale pagina over dit project.



Een eerste gebruiker van de observatiekasten heeft zich aangediend! Een Kleine vos (Aglais urticae) hangt aan het plafond van één van de nestkasten. Het leek me wel erg vroeg in het seizoen voor een overwinteraar, maar navraag leverde op dat een kennis in noord Ierland ook al eens een overwinteraar in één van zijn nestkasten had gezien rond deze tijd van het jaar.




Vandaag zag ik tijdens controle van de observatienestkasten in drie nestkasten Kleine vossen (Aglais urticae)! Niet drie, maar vier, want in één van de nestkasten zitten er zelfs twee!




Vandaag zag ik een vrouwtje Huismus (Passer domesticus) Gierzwaluwnestkast nr. 2 in gaan. Ze is niet blijven overnachten, maar was misschien op zoek naar een plekje om dat te doen?




Nadat ik van de week een vrouwtje Huismus (Passer domesticus) in Gierzwaluwnestkast nr. 2 zag was er vandaag ook nog een mannetje de nestkasten aan het bekijken. Het vrouwtje zat in nr. 2, het mannetje in nr. 3 (voor zover ik heb kunnen zien). In nestkast 2 hebben nog nooit Gierzwaluwen genesteld, maar in nr. 3 bevind zich een mooi Gierzwaluwnestje van vorig jaar. Aangezien er twee drie-compartiments Huismus-nestkasten aan dezelfde voorgevel hangen besloot ik de Gierzwaluw-nestkasten maar weer af te sluiten middels een klein wit papiertje.

  



Een paar dagen geleden kwam ik er bij controle van de nestkasten achter dat er één Kleine vos (Aglais urticae) minder was. Misschien toch maar weer vertrokken?
Vandaag weer eens gecontroleerd en nu was er nog een Kleine vos verdwenen. Maar nu dacht ik toch aan een andere oorzaak... In drie andere nestkasten vond ik sporen van bezoek. In twee gevallen was er purschuim kapot gemaakt. Dat deed me vermoeden dat er een mees binnen is geweest, op zoek naar insecten. In één geval lag er ook een veertje tussen de stukjes purschuim. Niet van een meesje... Het laatste spoor van bezoek vond ik in de kast waarin ik eerder al vleermuis-keutels vond. Daar lagen nu wat cement-kruimels en een takje. Het takje zou natuurlijk in principe uit de spouwmuur gekomen kunnen zijn, maar dat leek me niet zo waarschijnlijk. Ik krijg het helaas vooralsnog niet voor elkaar op te nemen met de software waarmee ik de beelden van de geweldige camera kan bekijken (iDVR 4000, als iemand tips heeft, graag!). Dat is jammer, want er zijn wel instellingen om dat op bewegingsdetectie in te stellen. Dus zette ik met wat moeite een cameraval in deze nestkast. Wellicht zou er eerder iets in één van de andere nestkasten komen, maar ja... Een gokje dus. Aan het eind van de dag even gekeken. Eerst voorzichtig in alle stilte alle kasten af om te controleren op slapers, toen de cameraval gecontroleerd. En ja hoor! Er stond een vogeltje op! 's Middags gefilmd, maar helaas maar heel kort. De batterijen van de cameraval waren niet echt goed meer... Misschien was de vogel in de duisternis van de kast ook nog wel geschrokken van de rood oplichtende LEDs van de cameraval. Er was namelijk alleen een schijnbaar vertrekkende vogel te zien, ik vermoed een Huismus (Passer domesticus), maar het is moeilijk te zien. Nadat ik dat vaststelde plaatste ik een andere cameraval, met volle batterijen en uitgerust met LEDs die niet zichtbaar oplichten. Ik denk niet dat er 's nachts iets gefilmd zal worden, maar wie weet in de vroege ochtend als ik nog lig te slapen? Spannend!

        



Vanochtend controleerde ik de cameraval (zie post hierboven). Niets, maar wellicht ook omdat de cameraval was omgevallen. Ik zette de cameraval terug en bevestigde deze met wat tape om herhaling te voorkomen. Ik plaatste ook de cameraval waarvan de batterijen gisteren leeg waren in een andere nestkast, diegene waarin ook een wit veertje lag.
Via een spiegel in de voortuin, geplaatst tegen de heg voor in de tuin kan ik van binnen in de huiskamer naar één van de nestkasten voor Huismussen (Passer domesticus) kijken. Ik had de spiegel zo neergelegd dat ik naar de nestkast kon kijken die dicht bij de rand van de muur hangt, zodat ik het ook zou kunnen zien als er iets naar (een deel van) de zijgevel zou vliegen. In het begin van de middag zag en filmde ik hoe een Pimpelmees (Cyanistes caeruleus) op de Huismussen-nestkast ging zitten, werd weggejaagd (?) door een vrouwtje Huismus. De Huismus maakte nog even een vlucht langs de zijgevel, maar landde weer op de Huismussen-nestkast.

Eind het eind van de middag controleerde ik beide cameravallen. Op degene in de kast met het twijgje (vanaf nu kast N) stond niets. Op de cameraval in de kast waarin het veertje lag (kast B) stonden 5 filmpjes! Een vrouwtje Huismus was op drie verschillende tijdstippen in de middag langsgekomen. Erg leuk om te zien! Misschien is ze vastbesloten een Gierzwaluw-nestkast te gebruiken? (zie ook 6 oktober).

Helaas ging er tijdens het bewerken iets mis met het filmpje van de Pimpelmees en Huismus. Daarvan hieronder in ieder geval een screenshotje zoals ik het in de spiegel zag (en dus ook via de spiegel filmde). Klik op de zwart-wit afbeelding om naar het filmpje van de Huismus in kast B op YouTube te gaan.

De observatie-nestkasten hebben bij deze namen gekregen (waar ik in de toekomst nog wel iets leuks mee gaan doen...). Het zijn als het ware kolommen, zie bijv. de eerste foto bij 9 juni. Van links naar rechts en van boven naar beneden heten ze nu A tot en met O. Dat schreef ik 's avonds met potlood op de papieren overhoezen. Toen controleerde ik meteen ook de cameravallen nog maar eens. In kast N was niets gebeurd, in kast B was de (?) vrouw Huismus weer twee keer langsgekomen, de laatste keer rond half zes. Maar ze komt dus (nog?) niet overnachten.

Overigens zitten er nu in nog maar één nestkast 2 Kleine vossen (Aglias urtica).






Ik verwachte al dat de 2 Kleine vossen (Aglias urtica) in nestkast J gevaar liepen... Ik plaatste daarom dan ook een cameraval in deze nestkast. Dus niet om de Kleine vossen te beschermen, want gevaar lopen hoort nou eenmaal bij de natuur, maar om het vast te leggen als er iets zou gebeuren. En dat is gelukt! Vanochtend keek ik via het kijkgaatje de nestkast in en zag dat er geen vlinder meer in het tunneltje zat. Toen ik de papieren hoes weghaalde bleek ook de andere vlinder weg. Op de cameraval was niet te zien dat de vlinder in het tunneltje weg werd gehaald, maar wel hoe een Koolmees (Parus major) op 22 oktober de Kleine vos die tegen het plafond van de nestkast zat ving en ermee vandoor ging. Klik op onderstaande afbeelding om het filmpje op YouTube te bekijken.




Gisteren zette ik één van mijn cameravallen in observatie-nestkast B, op zo'n manier dat een naar binnen komende vogel gefimd zou worden. De cameraval deed een beetje raar bij het aanzetten, maar ik plaatste deze toch maar. Toen ik vanochtend keer of er iets was vastgelegd bleek wat het probleem was geweest. De batterijen waren vrijwel leeg. Dan gaat er een blauw lampje knipperen, maar in de gebruikshandleiding was niet te vinden wat dit betekende. Hoe dan ook was er toch een leuk filmpje gemaakt. Erg kort, want door de lege batterijen was er niet, zoals ingesteld, 60 seconden gefilmd, maar slechts 12. Verder stonden er geen filmpjes op de cameraval, dus of de vrouw Huismus (Passer domesticus) daadwerkelijk naar binnen is gegaan is niet helemaal duidelijk. Wel trof ik een tweede veertje aan in de nestkast, dus acht ik de kans wel groot. Na de batterijen opgeladen te hebben (de bij de cameraval bijgeleverde alkaline batterijen, maar toch op te laden met een Environpower batterijoplader!) plaatste ik de cameraval weer in dezelfde nestkast, maar nu niet meer op dezelfde manier om te proberen te voorkomen dat de vogeltjes schrikken van de licht rood oplichtende LEDs. Helaas heb ik nog geen manier gevonden om dat oplichten af te schermen met bijv. een stukje plexiglas.






Terug naar dagboek index

Terug naar homepage